maandag 25 mei 2015

2e Pinksterdag afschaffen?

Volgens kardinaal Eijk, de ‘baas’ van de rooms-katholieke kerk in Nederland, is een Tweede Pinksterdag wat hem betreft niet nodig en in zijn kerk niet eens een officiële feestdag. Dat was koren op de molen van een aantal kerkhaters in de media, die vervolgens de synodevoorzitter van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), domina Van den Broeke, vroegen naar haar mening. Die gaf eveneens aan de tweede feestdag wel te willen inwisselen voor een joodse en een islamitische feestdag, zij het met de nuancering het wel jammer te vinden.

Wat moeten we hiervan vinden? Hoe zinvol is eigenlijk die tweede feestdag? Om te beginnen is die pas later toegevoegd aan Kerst, Pasen en Pinksteren. Een nutteloze toevoeging? Toch niet, zoals we zullen zien.
Pinksteren, wie weet nog waar dat over gaat? Zowat niemand, dus niet gek dat hier de discussie begint. (Tussen haakjes: misschien een weinig geestelijke uitspraak, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat Eijk en Van den Broeke niet erg Geest-vervuld zijn als ze zich zo op sleeptouw laten nemen door de belhamels of er zelf eentje worden.) En de kans lijkt me groot dat de Tweede Pinksterdag op termijn inderdaad zal worden afgeschaft, waarna Tweede Paasdag en later Tweede Kerstdag zullen volgen. En wat komt daarvoor dan in de plaats? Bevrijdingsdag opwaarderen tot echte nationale feestdag, zoals Eijk voorstelt is een goed idee, al hoeven we daar wat mij betreft niet mee te wachten tot Tweede Pinksterdag het veld heeft geruimd. Of anders een joodse feestdag; denk bijvoorbeeld aan het Wekenfeest dat ergens rond de vierde eeuw door ons Pinksteren is vervangen. Akkoord. En een islamitische feestdag? Neen. Daar moeten we de grens trekken. Moslims in Nederland, goed; hoofddoeken, welkom; moskeeën, vooruit. Maar Nederland, gebouwd op een joods-christelijk fundament, zou er zeer onverstandig aan doen de islam te verheffen tot een ‘staatsgodsdienst’ door één van haar feestdagen tot landelijke vrije dag uit te roepen. Dat zou werkelijk misplaatst zijn, doorgeschoten multicultigedrag en een minachting voor onze geschiedenis.

Nu ben ik bepaald geen feestbeest en wat mijzelf betreft mogen alle feestdagen (met inbegrip van verjaardagen) ‘umsgelieks’ worden afgeschaft. Maar wat je weggooi ben je kwijt en ik denk dat het voor de samenleving als geheel heilzaam is om een aantal gezamenlijke feestelijke gedenkdagen te vieren. Niet alleen voor degenen die – in geval van een christelijke feestdag – naar de kerk willen gaan, maar evenzeer voor degenen die daar geen kaas van hebben gegeten, omwille van hun algemene ontwikkeling en om het maatschappelijk welbevinden, zoals ook een landelijke vrije zondag voor iedereen van niet te onderschatten waarde is.
Maar als we die tweede dag afschaffen is de eerste er toch nog? Nou, niet lang meer. Want zonder de tweede Paas- of Pinksterdag verschilt de eerste voor de meeste mensen (al of niet kerkelijk) nauwelijks van een gewone zondag en kan dan wat hen betreft ongetwijfeld net zo goed worden afgeschaft; het is die verlenging van het feest die mensen herinnert aan het bijzondere karakter.
Dit nog afgezien van het plezier dat mensen beleven aan het ‘Pinksterweekend’, voor vakantie, een conferentie of wat dan ook, juist in deze mooiste tijd van het jaar. En plezier®welbevinden is economisch van onschatbare waarde.

Kortom: afschaffen is een slecht plan. En dat de PKN dat niet volmondig onderschrijft geeft voor mij aan dat die organisatie de naam "kerk" nauwelijks meer waard is, tenzij "kerk" iets betekent als "machtsinstituut" of "religieus genootschap". Het wordt tijd dat ik mijn PKN-lidmaatschap opzeg.

maandag 18 mei 2015

Asielzoekers

De Europese Commissie wil de niet-aflatende stroom asielzoekers uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten die grotendeels strandt in Italië en Griekenland, verdelen over Europa, zo liet vicevoorzitter Frans Timmermans afgelopen woensdag weten. Deze herverdeling moet geschieden volgens een formule die grootheden als inwonertal, welvaart en aanwezigheid van asielzoekende vluchtelingen bevat. Daarnaast zouden de EU-lidstaten vluchtelingen van buiten Europa moeten opvangen, zoals mensen uit overvolle vluchtelingenkampen in Jordanië. Minister Asscher gaf aan dat Nederland zijn verantwoordelijkheid steeds al neemt en dat hij de Brusselse plannen goed zal gaan bekijken.

Dat laatste is te begrijpen. Asielzoekers zijn in Nederland niet mateloos populair en het zou dan ook een slechte zet zijn tegenover de kiezers als Asscher meteen met het plan van de EC zou instemmen. Goed bekijken is bovendien altijd goed.
Maar het is niet te hopen dat de uitkomst van dat "goed bekijken" zal zijn dat Nederland niet mee wil doen – niet dat ons landje die bevoegdheid heeft, overigens. Ik meen dat wij een morele verplichting hebben om met dit redelijke voorstel in te stemmen; anders hadden we niet bij de EU moeten gaan – en zelfs buiten dat: laat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, is als ik me niet vergis de leus van de Socialistische Partij. Het is kinderachtig en egoïstisch om te reageren: Laat Griekenland en Italië het zelf oplossen; moeten ze maar niet zo dicht bij Afrika zitten.

Kortom:
  1. Stuur de asielzoekers die zonder goede reden Europa binnenkomen meteen terug; bijvoorbeeld al die jonge mannen die vrouw en kinderen in de relatieve armoede achterlaten om in het rijke Westen een goed leven te beginnen. Laat ze dus niet eerst vijf jaar in een azc werkeloos moeten afwachten wat de tergend trage bureaucratie voor hen in petto heeft.
  2. Vang de overigen op en verdeel hen over Europa al naar gelang de draagkracht van de landen. Zo lijkt het me redelijk om de meesten naar Scandinavië te sturen, vanwege de rijkdom en vooral de ruimte daar. (Kan een leuke ervaring worden voor die Afrikanen en oosterlingen die weinig anders kennen dan de brandende zon: de midzomernachtzon, de naaldbossen en toendra's, de sneeuw, de lange winternachten.) En dan ook een klompie naar Holland – of misschien liever: Groningen. Dat is goed voor hen én voor ons.

maandag 11 mei 2015

Ons vir jou, Suid-Afrika (afsluit)

Waarom Afrikaans moet bly bestaan
Ek is jammer ek moet hierdie een keer aansluit by die mening van die meerderheid: die Apartheid het nie goed gewees nie. "Apart" was nie "gelyk" nie. Die wreedhede wat hier en daar begaan is onder die Apartheid het egter nie slegs die Afrikaners nie, maar ook die Afrikaanse taal in ‘n slegte lig gestel en behalwe die promosie van nege inheemse tale tot amptelike taal naas Afrikaans en Engels, het die nuwe regering steeds meer Engels bevorder, die taal van die binnedringer. Die "regstellende aksie" gaan nie slegs die regte van ‘swartmense’ en ‘witmense’ aan nie, maar ewe die taal: minister Nzimande wil die laaste universiteit waar nog alleen in Afrikaans lesgegee word, die Akademia, dwing Engels in te voer. Dis ‘n sleg aksie van ‘n sleg regering, die korrup regering van Jacob Zuma, wat luidens Engelse blankes net so goed as na andere, besig is Suid-Afrika na die vernietiging te help.
Afrikaans is ‘n unieke taal. Dis nie net die taal van die ‘onderdrukkers’ nie; dis selfs nie slegs 'n mooi vereenvoudig vorm van Nederlands en die taal deur wat diername soos "wildebeest", "aardvark" en "meerkat" in die wêreld gekom het, dis die taal van Suid-Afrika. Daar is meer mense met ‘n donkere vel wat Afrikaans praat as witmense.
Met reg verwys professor Danie Goosen en andere na die ‘totalitêre’ kommunistiese mentaliteit van Nzimande, om ‘n eenvormigheid af te dwing op goeie universiteite wat nie eers staatssubsidie kry nie. Suid-Afrika moet oppas nie die kant van Zimbabwe uit te gaan nie. Suid-Afrika is een reënboognasie met baie verskillende kulture, kleure en tale wat werd is in stand gehou te word.
“En veg ons nie, sal ons verdwyn,” sing Bok van Blerk oor die Vrijheidsoorlog. Ook vandag moet die Afrikaners wat standhou in plaas van weg te trek uit Suid-Afrika – wat baie doen – veg vir hul kultuur. Alleen moet hulle leer nie te veg teen die ‘swartmense’ nie, maar teen die Engelse taal en kultuur. Want nie Afrikaans nie, maar Engels is die regte taal van die onderdrukkers. Dis die Engelse wat op baie plekke in die wêreld die inheemse bevolking onderdruk, verjaag en vermoord het en hul eie kultuur en taal opgelê het. Dalene Matthee beskryf in haar boek Kringe in 'n bos hoe die Engelse dorpmense van Knysna met minagting neergekyk het op die houtkappers en hul ‘Kitchen Dutch’. Dis wat baie van hul al die eeue gedoen het en dis wat vandag weer gebeur. Maar sonder rede, want die Afrikaner het ‘n stem. Hebu! En uit die blou van die Suid-Afrikaanse hemel, uit die diepte van haar see, oor haar ver-verlate vlaktes klink die roep om saam te kom, en verenig te staan – watter kleur jou vel het maak nie saak nie.
Dis niks om trots op te wees om Engels te praat nie, want in die hele wêreld is al baie mense wat Engels praat. In Namibië praat wel baie mense Afrikaans, maar Suid-Afrika is die enige land waar Afrikaans ’n amptelike taal is.
Dis moeilik om saam te leef met jou ou vyande, wat jou vroeër onderdruk het of wat jou nou dreig te vermoord op jou plaas (omtrent vierduisend plaasmoorde sedert 1991), maar dis nodig. In Suid-Afrika is genoeg plek vir donker en blanke mense om saam te bly, en God en die Afrikaanse taal kan almal saambind.

maandag 4 mei 2015

Ons vir jou, Suid-Afrika (inlei)

Hoe die suide van Afrika een reënboognasie gevorm het

Allereers excuus vir my sleg Afrikaans. Ek is Nederlands en ek het net ’n bietjie Afrikaans geleer. Maar vir hierdie stukkie oor Suid-Afrika en die Afrikaanse taal ek dink dis ’n bietjie misplaas dit in ‘n andere taal te skryf.
Buitendien moet jy besef dat in ’n kort teks oor Suid-Afrika en Afrikaans ek die dinge net kan noem, baie moet bly lê, dus vir die regte beeld moet jy goeie boeke lees. Maar daar is ’n belangryke rede waarom ek dit nou skryf. Lees en oortuig jouself.

Die eerste bewoners van Suid-Afrika het die Bosjesmans en Hottentotte gewees. Hulle is op baie plekke verdryf deur bantoestamme soos die Xhosa en die Zulu. In die sewentiende eeu het Jan van Riebeeck op die Kaap een kolonie gevestig vir die Vereenigde Oost-Indische Compagnie. In 1795 het die Britte die kolonie verower en nie lank daarna nie het baie Boere weggetrek uit die Britse kolonie en twee nuwe republieke gestig: Oranje-Vrijstaat en Transvaal. Hierdie Voortrekkers, afkomstig van veural Nederlandse, Duitse en Franse setlaars, het een soort Nederlands gepraat wat vermeng geword het met woorde en grammatika uit 'n klompie ander tale, soos Maleis (van Portugese seelui, maar moontlik ook van baie Indiese werklui wat later na Suid-Afrika gekom het); die amptelike Nederlands het net die skryftaal gewees.
Teen die einde van die negentiende eeu is in die Boererepublieke goud en diamant ontdek en het die Britte die Boere, die hul soewereiniteit die opgee wou nie, in 1899 die oorlog verklaar. Meer as twee jaar het die oorlog geduur; toe moes die laaste bittereinders dit opgee teen die oormag.
Tog het die vrede gunstige voorwaardes saamgebring vir die Afrikaners en in 1910 en heeltemal in 1931 het hulle selfs selfbestuur gekry. In 1925 het Afrikaans – naas Engels – die plaas van Nederlands ingeneem as amptelike taal. In die loop van die jare het egter duidelik geword dat die Afrikanerbewind hulself het beskou as meer as die swartmense. Hier sien ek ‘n belangrike oorsaak dat die Boere die oorlog verloor het. Engeland het destijds die grootste mag van die wêreld gewees, maar moontlik had die Boere die oorlog kan wen as hulle die Bantoes vir hul ingeneem het. Die ‘Rooineks’ het baie stamme as bondgenote vir hulle laat veg, maar die Boere het baie van die inheemse bevolking teen hulle gekry, en het na die oorlog met die oorwinnaar saamgespan.
Na die Tweede Wêreldoorlog het die Afrikanerbewind herhaaldelik nuwe wette aangeneem waardeur die regte van die niet-blankes steeds verder ingeperk geword het. Reeds in 1912 is die ANC (South African Native National Congress) gestig, die in die beloop van die tyd steeds meer geprotesteer het teen die agterstelling van mense met ‘n donkere vel. Eers geweldloos, maar as die vergeldingsaksies van die regering harder geword het, het leier Nelson Mandela besluit dat dit tyd was vir harde aksies en het hulle die Umkhonto we Sizwe (Die spies van die nasie) opgerig. Na verskeie aanslage is Mandela gearresteer en opgesluit op Robbeneiland. In die sewe-en-twintig jare wat hy in die tronk deurgebring het, het hy geleer, deur sy christelike geloof en die Afrikaanse konsep Ubuntu, na versoening te soek. En dat het hy ook gedoen nadat hy vrygekom het en president van Suid-Afrika geword het.

Nou dis ‘n taamlike lank inleiding en ons het mos nog nie aangekom by wat ek eintlik wou sê nie. Ons bewaar dit darem vir volgende week.