Schoonheid in de mode

Schoonheid is uit de mode. Al meer dan honderd jaar. Zowel uit de mode van kleding als die van bouw en huisinrichting. Wat de bouw betreft heeft het te maken met het verdwijnen van de kunst uit de bouwkunde, een proces dat al snel na de Gotiek inzette; bouw is tegenwoordig te zeer gericht op functionaliteit om nog veel aandacht te hebben voor schoonheid. En wat betreft huisinrichting: de strakke zwart-witmode van de laatste paar jaar is hooguit stijlvol te noemen, maar vooral minimalistisch.

Overigens wordt "mode" – het Franse woord voor "gebruik" – tegenwoordig vooral verbonden met kleding – de meeste kledingzaken verkopen "mode" in plaats van kleding – en daarom zal ik daar in deze bijdrage de meeste aandacht aan besteden; voor deze ene keer sluit ik me aan bij het gebruik.

Hoewel een knap gezichtje meer waard is dan ooit, speelt schoonheid vrijwel geen rol meer in kledingontwerp. Schoonheid wordt verward met onberispelijkheid en aantrekkelijkheid, of juister: aandachttrekkerij. Feitelijk is niet langer is van belang of iets mooi is, maar of het in de mode is; anders gezegd: of de massa het ook heeft.

We hebben het dan over de kleding van de vrouw – het schone geslacht, een gegeven dat evolutionistisch moeilijk verklaarbaar is, maar daarom des te waarder – want kleren maken de vrouw: de kleding bepaalt voor een belangrijk deel of iemand een echte man of vrouw is dan wel één van de vele twijfelgevallen die vandaag de dag het straatbeeld bepalen. Nu terug naar het onderwerp. Als een vrouw al kiest voor vrouwelijke kleding, ook dan is daar vaak weinig schoonheid meer in te herkennen. Wie in plaats van een lelijke spijkerbroek een rok wil dragen lijkt slechts de keus te hebben tussen een rimpelrok – alleen het woord is mooi – of een strak minirokje met legging – zelfs het woord is lelijk. Gelukkig is dit schijn, maar gedwongen door de mode c.q. de massa durven slechts zeer weinig meisjes nog te kiezen voor kleding die vooral fraai en vrouwelijk is.

Vergelijk hedendaagse dameskleding eens met die van de gegoede stand tot het einde van de negentiende eeuw, alsmede vele streekdrachten uit heel Europa, en ontdek dat ook hierin slechts functionaliteit van belang wordt geacht, wat een grote misvatting is en een groot verlies betekent, want zoals we eind maart al zagen verrijkt schoonheid het leven.

Slechts bijzondere gelegenheden zijn in staat om het aspect schoonheid uit het vergeten hoekje te halen; de inhulding van onze nieuwe koning onlangs, bijvoorbeeld; of een bruiloft. Schoonheid is de factor die (een deel van de) dans-, gala- en bruidskleding doet verschillen van mode.