Jij ben

Het is toch "jij bent"? Volgens de officiële regels wel, ja. Maar volgens mij niet.

In het nog altijd hypothetische en Kornalijnen Boekje is al de regel opgenomen dat bij tweede persoon enkelvoud (jij) altijd stam zonder t moet worden gebruikt. Nu bevat dat boekje nog niet alle punten waarop ik van mening verschil met de taalkunde; zo zou ik de hen-hun-regel willen vereenvoudigen en "hun" alleen gebruiken als bezittelijk voornaamwoord en niet als persoonlijk voornaamwoord in het meewerkend voorwerp.

Maar "jij ben" enzovoorts gebruik ik al jaren consequent, zoals je misschien al eens is opgevallen. Met dit betoogje hoop ik ook Kees en jou te overtuigen. Al zijn er natuurlijk belangrijker dingen in het leven, maar je kun je toch niet je hele leven alleen met de belangrijkste zaken bezighouden.

Eigenlijk is het een heel vreemde regel, stam+t schrijven ná "jij" en enkel de stam ervoor. "Ga jij" versus "jij gaat". Hoe is dat zo gekomen? De Taaladviesdienst wist het:

Deze bijzonderheid van de persoonsvorm bij 'jij/je' komt voort uit de

ontstaansgeschiedenis van dit persoonlijk voornaamwoord. 'Jij/je' is ontstaan uit 'g(h)i'; in de Middeleeuwen werd dit als het achter de persoonsvorm stond daaraan vastgeplakt, vaak met een d ertussen: 'hebdi' ('hebt ge'), 'kundi' ('kunt ge'). Deze d werd in de loop der tijd verzacht; 'di' werd via 'dji', 'dzji', 'zji' tot 'ji',

waarna de i werd gereduceerd tot e, zodat 'ji' veranderde in 'je'. 'Hebdi' veranderde zo in allerlei tussenstappen in 'heb jij/je'. In de omgekeerde volgorde kon die t niet afslijten; zoals het vroeger 'g(h)i hebt' was, is het ook nu 'jij/je hebt'.

Een boeiende geschiedenis, grappig dat die zo terug te zien is in de spelling. Maar het zou veel logischer zijn als de tweede persoon enkelvoud altijd vergezeld ging van stam zonder meer. Informeel dan, want bij de formele vorm, u (of gij) moet wel stam+t.

Daarom zou het beter zijn de onlogische regel af te schaffen; om twee redenen:

- Hij is moeilijk te leren, zowel voor Nederlandse schoolkinderen als voor buitenlanders. Het is beter als taalregels logisch zijn.

- Hij kan leiden tot misverstanden. Zinsneden als "de groep mensen die je meeneemt" of "de hond die je uitlaat" – wat betekenen die? Vroeger, toen "je" nog niet zo veel gebruikt werd, kwamen zulke onduidelijkheden minder voor.

- "Jij gaat" is lelijk, net als "jij haalt" enzovoorts. Je zie trouwens dat veel mensen al wel "jij wil" schrijven, stellig omdat het ook "hij wil" is, maar misschien ook wel omdat "jij wilt" niet zo lekker bekt. En onlogisch is.

Laten we dus verstandige dialecten als het West-Veluws, waar gewoon gepraat wordt van "jie bin" volgen. Dit is mijn mening; ben jij het met me eens?

Jij ben.