Aapmensen
,,Goeiendag, die uitspraken liegen er niet om. Maar goed,
volgens jou is de mens apart geschapen. Hoe kan het dan dat er tal van
overgangsvormen zijn opgegraven die toch wel een duidelijke ontwikkeling laten
zien van aapachtige naar moderne mens?”
,,Daar moesten we het inderdaad nog over hebben. Wat hebben
we in de aanbieding? Een reeks uitgestorven primaten, geplaatst in een stamboom
met onderin geslachten als Sahelanthropus,
Orrorin, Ardipithecus en Australopithecus
en hogerop zijtakken met Paranthropus
en de naar onze eigen Homo sapiens
leidende Kenyanthropus en Homo-soorten.
,,Hoeveel hiervan is wetenschap, hoeveel wensgedachte? Dan
hoef je nog niet eens te denken aan fraude zoals met de Piltdown-mens. Australopithecus-soorten zouden rechtop
gelopen hebben, zo wordt algemeen beweerd – mede op grond van ‘3 miljoen jaar
oude’ voetsporen die vanwege die leeftijd niet van mensen kunnen zijn – en zo
suggereert ook het Nederlandstalige Wikipedia-artikel nog. Op de Duitse versie wordt echter uitgelegd
dat deze zienswijze achterhaald is. Wel wordt Australopithecus hier nog beschouwd als voorouder van de Homo-soorten, maar dat wordt inmiddels
door steeds meer paleoantropologen in twijfel getrokken. Zo beschouwt Charles
Oxnard het geslacht als een uitgestorven, unieke tak van primaten die verder
van moderne mensen en moderne apen af staat dan die twee van elkaar. Dit is nu
ook wat creationisten steeds hebben gezegd: Australopithecus
is een uitgestorven apengeslacht, terwijl Homo-soorten
echte mensen waren, dus ook de onlangs in Zuid-Afrika gevonden Homo naledi. Denk aan de Neanderthalers,
die lang als een aapmens werden beschouwd maar inmiddels niet onderdoen voor
andere steentijdmensen, alleen leden aan een gebreksziekte. Ook Homo erectus werd waarschijnlijk
vertegenwoordigd door een wat armzalige groep mensen; hun gemiddelde
schedelinhoud is kleiner dan van de moderne mens, maar er is enige overlap.
Bovendien wordt meer dan vijfentwintig procent van zijn bottenverzameling
gedateerd op minder dan 12.000 jaar, terwijl hij 300.000 jaar geleden
uitgestorven zou zijn. De bekende paleoantropoloog Wolpoff vermoedt zelfs dat
alle Homo-soorten onder Homo sapiens zouden moeten vallen.
,,Homo habilis
betreft slechts enkele te vage vondsten voor een zinnige classificatie, en Hesperopithecus
en waarschijnlijk Orrorin evenzo. Hoe
onzeker de hele paleoantropologie is blijkt ook wel uit het feit dat niet
alleen soorten, maar ook sommige genera omstreden zijn; zo zou Ramapithecus (een aap) identiek kunnen
zijn met Sivapithecus, waarbij de
eersten de vrouwtjes en de laatsten de mannetjes zouden zijn. Kortom: de
menselijke stamboom wordt voor paleoantropologen een steeds groter raadsel.”
,,En hoe komt het volgens jou dan dat mens en chimpansee
zoveel genetische overeenkomst hebben als ze geen gemeenschappelijke voorouder
zouden hebben?”
,,Vermoedelijk denk jij aan de ‘minder dan 2%’ die werd
gesuggereerd. Mag ik je dan uit de droom helpen en opmerken dat nieuw onderzoek
heeft uitgewezen dat het werkelijke verschil zo’n 8,5% is, en zich juist
grotendeels op kritische plaatsen in het genoom bevindt? Daarbij kunnen de
genetische verschillen tussen mensenpopulaties oplopen tot 12%. Het is trouwens
maar hoe je het meet: volgens recent onderzoek blijkt het genoom van Mens en
Huismuis voor slechts 1% te verschillen. De al dan niet ironische conclusie van
een Volkskrant-journalist luidt dan ook dat wij dus niet veel meer zijn dan
muizen zonder vacht en staart…
,,Maar misschien voedt dit een minderwaardigheidsgevoel wel
al te veel, dus houden we vast aan het grote apenverhaal; de aanwijzingen dat
de menselijke geest – denk aan spraak en taal, liefde en haat, verdriet en
hoop, kunst en schoonheid, denkvermogen (ook over niet-bestaande zaken), moraal
en wraak, wilskracht en intuïtie, voorgevoelens en telepathie, mystieke
ervaringen en paranormale krachten – uniek is en onafhankelijk van het brein
functioneert, zijn nog niet overtuigend genoeg natuurwetenschappelijk
hardgemaakt. Het is gek, maar de vondst van een nieuwe aapmens krijgt veel meer
aandacht dan een latere mededeling dat het toch een apenschedel betrof. Op één
of andere manier willen mensen graag
in dit apenverhaal geloven, ondanks dat het zoals ik aan het begin zei een
soort minderwaardigheidscomplex is.”
,,Zo beschouwen de meesten het dan ook niet.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten