Papoea's en apps

Ze zijn aan de orde van de dag, sterker nog: voor hele volksstammen bepalen ze zo'n beetje hun complete leven: internettelefoons en daarop geïnstalleerde toepassingen. In de gebruikelijke modetaal: i-phones en smartphones met apps. Nu moet ik bekennen dat ik die termen niet graag gebruik; omdat ze onnodig Engels zijn en wat de laatste, "app" betreft, omdat het gewoonweg een afschuwelijk 'woord' is; ieder met enig esthetisch gevoel zal dat beamen, denk ik. Het is niet eens een woord, maar een afkorting, van "application", applicatie, toepassing. Ik praat daarom graag enigszins spottend van "aap", ook al heb ik het gevoel dat ik daarmee onze klauterende medeschepselen beledig. Maar goed, genoeg over de termen, het gaat me nu om de zaken zelf.

De aanleiding was het volgende. Wycliffe Bijbelvertalers is een organisatie die ongelooflijk veel nuttig werk doet door, de naam zegt het al, de Bijbel te vertalen, in zo veel mogelijk talen waarin de Bijbel nu nog niet beschikbaar is. Omdat de grotere talen inmiddels over een eigen bijbelvertaling beschikken werken de vertalers van Wycliffe tegenwoordig voornamelijk in de meest afgelegen gebieden op Aarde, zoals de binnenlanden van Afrika, de eilandjes in de Stille Oceaan en de berggebieden van Nieuw-Guinea. Vooral op dat eiland worden onwaarschijnlijk veel talen gesproken, het loopt tegen de duizend. Nog wel.

De Papoea's, die verantwoordelijk zijn voor deze grote verscheidenheid aan talen (iedere stam spreekt zijn eigen taal), komen in toenemende mate in aanraking met de westerse cultuur; eerst in de kustgebieden, vervolgens in de binnenlanden. Dat heeft onder andere tot gevolg dat ze scholing krijgen, Indonesisch en/ of Engels leren en dan hun oude taal en cultuur de rug toe keren. Een moeilijkheid waar Wycliffe tegenaanloopt in dit gebied is dat de Papoea's geen leescultuur kennen en die zich ook slecht eigen maken. En dat terwijl het onderwijs bijna alleen maar in het Engels plaatsvindt. Nu hebben de veldwerkers, om deze mensen toch de gelegenheid te geven de Bijbel te leren kennen en vooruit te komen in de wereld, apps te ontwikkelen waarmee ze Engels kunnen leren en de Bijbel kunnen lezen.

Nu zal ik niet ontkennen dat deze mensen het beste voor hebben met de Papoea's, en evenmin dat zij hen beter kennen dan ik. Toch meen ik een paar kritische kanttekeningen te moeten plaatsen.

De eerste betreft het gebruik van internettelefoons en de tweede de opmars van meerderheidstalen als het Engels; ze komen samen in één begrip: kolonialisme.

Het begon rond de zestiende eeuw toen Europeanen de aardbol gingen verkennen en vervolgens nederzettingen gingen stichten in nieuw-ontdekte gebieden. Wingewesten werden het, waar ze door ruilhandel met de 'wilden' grote rijkdommen vandaan haalden. Ook handel in wilden werd winstgevend.

Vele inboorlingen werden gedood door een Europese kogel of een Europese ziekte of werden gedwongen de leefwijze van de kolonisator over te nemen. Pas later kwamen er zendelingen die niet uit waren op eigen voordeel maar op het heil van hun medemensen. Helaas ging zending en missie vaak samen op met handel, dwangarbeid en 'ontwikkeling' van de achtergebleven volksstammen "die nog in het stenen tijdperk leven". Ondanks dat slavernij in onze streken inmiddels is verboden, de meeste voormalige koloniën inmiddels zelfbestuur kennen en het politiek incorrect is donkerhuidige mensen als minderwaardig te beschouwen, is het kolonialisme nog allerminst verdwenen. Dat "stenen tijdperk" klonk bekend, toch?

Nog altijd zijn allerlei bedrijven, overheidsinstanties en ontwikkelingsorganisaties erop uit de achtergebleven gebieden te 'ontwikkelen', beschaving en economische groei bij te brengen. Vaak met de beste bedoelingen. Intussen gebeuren er twee dingen, die ook weer met elkaar samenhangen:

A    Bestaande culturen, talen en gebruiken worden weggedrongen door dominante culturen en talen. Aanvankelijk door aggressief anti-minderhedenbeleid vanuit de overheid (in 'beschaafde' landen als Canada en Australië gebeurde dat nog tot na de Tweede Wereldoorlog en in sommige andere landen nog steeds). En nu doordat minderheden uit zichzelf overstappen op de dominante taal, naar de stad verhuizen en hun cultuur kwijtraken. Dat komt hierdoor:

A    Wij westerlingen hebben onze ontevredenheid geëxporteerd. Meer, meer, meer. Op tv zie je reclame voor iets, je buurman heeft het, jij wil het ook. Nieuwe smartphone op de markt? Die wil je ook. Al drie jaar bij dezelfde baas? Tijd voor een carrièresprong. Tien euro per uur verdienen is veel te weinig. Eén vakantie per jaar is veel te weinig. En dicht bie huus, da's jao veul te min. Als vrouw thuisblijven voor je kinderen is echt uit de tijd, je moet ook om jezelf denken.

En het is zielig dat sommige minder ontwikkelden die mogelijkheden niet hebben. Zijn ze niet gewend om te lezen? Goed, dan geven we hen toch een mobieltje met een taal-app, kunnen ze tenminste hun hele jeugd in de schoolbanken verslijten en straks in de stad carrière maken.

Beetje gechargeerd en over-idealistisch gesteld, maar toch. Culturele rijkdom toont net als biodiversiteit iets van de veelkleurige wijsheid van de Schepper. Ik ben van mening dat we exotische volken niet meer westerse cultuur moeten aanbieden (opdringen) dan het Evangelie, dat in beginsel niet westers is maar oosters.

Bizarre kanselruil

BARNEVELD – Gisteren heeft er een ongebruikelijke ‘kanselruil’ plaatsgevonden tussen twee van de grootste Barneveldse kerken. Ds J. Roos van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland (GGN) preekte in de Midden-Nederland-Hallen (MNH) voor de Doorbrekers, terwijl de voorganger van die gemeente, Peter Paauwe, preekte in de Hoeksteen.

idealisten

Deze bijzondere gebeurtenis vond plaats nadat een klein groepje idealisten hierop jarenlang had aangedrongen bij de beide voorgangers. Deze laatsten hebben uiteindelijk toegegeven en hebben hun eigen kerkleiding weten over te halen de kanselruil eenmalig toe te staan en mogelijk te maken. Ongetwijfeld met de nodige moeite.

De ‘actiegroep’ werd geleid door Edwin en Eline van Gehly. Edwin: “De kerkelijke verdeeldheid in Nederland doet ons pijn. Een zo verdeelde kerk is niet Gods bedoeling. En het gaat niet alleen over verdeeldheid, maar vooral ook over eenzijdigheid. Kerken hebben zich zo sterk gespecialiseerd in één of twee bepaalde leerstellingen dat ze de rest van de bijbelse boodschap uit het oog verliezen. In Barneveld is die verdeeldheid des te opvallender doordat de tegenpolen zo’n beetje de grootste en snelstgroeiende gemeenten zijn.” Eline: ,,Een aantal jaren geleden verspreidde Elsevier een bijzondere uitgave over het protestantisme in Nederland, waarin de aandacht werd gericht op Barneveld, juist vanwege die grote en totaal verschillende kerken. Toen dacht ik al: moeten kerken zich nu zo polariseren? Kan daar niets iets tegen gedaan worden? Toen hebben we een gebedsgroep opgericht om voor dit probleem te bidden en te zoeken naar een mogelijkheid om onderling begrip en respect te bevorderen tussen de verschillende kerken. Want Barneveld heeft op kerkelijk gebied zó veel te bieden: reformatorisch, evangelisch, Vergadering van Gelovigen, rooms-katholiek en ga zo maar door.”

Vervolgens zijn er besprekingen gevoerd met de kerkleiding van de meeste Barneveldse gemeenten, en in het bijzonder die van de Doorbrekers en de GGN. ,,Vanuit de GGN en andere reformatorische kerkverbanden wordt regelmatig gewaarschuwd tegen de Doorbrekers en hun verderfelijke leer en wereldse levensstijl,” licht Edwin toe. ,,De Doorbrekers op hun beurt trekken veel mensen uit de ‘zware’ kerken en bekritiseren de leer in die kerken ook regelmatig. Wat zou het dan geweldig zijn, dachten wij, als we, al was het maar voor één keer, de predikant van de zwaarste kerk een keer konden laten preken in de moderne evangelische gemeente, en omgekeerd hun voorganger een keer op de kansel in de grootste en behoudendste kerk van Barneveld te laten preken. We hebben er jarenlang voor moeten praten en bidden, maar nu is het toch gelukt.” Eline: ,,Goddank! We hopen dat het velen de ogen zal hebben geopend, dat het zal zorgen voor wederzijds begrip en dat het voor velen in die kerken en daarbuiten tot zegen zal zijn. En hopelijk vindt het navolging.”

boosheid

Dat de kanselruil mensen aan het denken gezet heeft is zeker. Maar of het ooit herhaald zal worden is zeer de vraag. Mogelijk gaat het nog gebeuren in gemeenten die minder van elkaar verschillen en elkaar niet beschouwen als ketters, maar Roos en Paauwe zullen vermoedelijk niet vaker van plek ruilen.

Paauwe had voor de gelegenheid een colbertjasje aangetrokken, maar stak toch sterk af bij de zwarte broeders van de kerkenraad. De ouderling van dienst was geïnstrueerd de prediker gewoon voor de dienst een hand te geven om hem Gods zegen te wensen, maar had er na afloop zichtbaar moeite mee om hem opnieuw de hand te drukken ter betuiging van instemming met het gesprokene. Het was moeilijk uit te maken hoe het voor Paauwe was om na zovele jaren weer eens een traditionele kerkdienst mee te maken.

Roos was gewoon in zijn zwarte pak. Hij kwam echter pas binnen zodra hij aan de beurt was om te spreken, om niet de hele tijd de keiharde, ‘wereldse’ muziek te hoeven aanhoren en het gehos van de muziekgroep te hoeven zien.

Beiden bedankten tijdens hun preek de gemeente voor de mogelijkheid op die ongebruikelijke plaats te mogen staan, en uitten hun zorg over de kerkelijke verdeeldheid. Vooral echter maakten ze van de gelegenheid gebruik om aan te geven waarin de toehoorders en hun leiders dwaalden.

Dit alles zorgde voor nogal wat ophef, en bij velen boosheid. Wat moet die ketter hier preken? zullen velen gedacht hebben, want zowel in de Hoeksteen als in de MNH zijn mensen tijdens de dienst boos weggelopen.

Zo bleken deze kerken, hoe verschillend ook, toch onverwachte overeenkomsten te vertonen.

Stem

Op een nacht verdwijnt de man van 'Shani' spoorloos. Hij was huiskerkleider en blijkt opgepakt te zijn door de autoriteiten en in de gevangenis te zijn beland, waar de ondervragingsmethoden bepaald niet zachtzinnig zijn. Shani is bang. Tot ze zelf ook wordt opgehaald.

Het is maar één van de talloze verhalen uit vooral Azië en Afrika, waar christenen en soms ook andere minderheden worden onderdrukt, opgepakt, mishandeld, vermoord; hetzij door de overheid, hetzij door buren die een ander, gewelddadiger, geloof aanhangen: islam, hidoeïsme, communisme. Sommigen van hen krijgen dankzij inspanningen van organisaties als Open Doors en Stichting De Ondergrondse Kerk (SDOK) internationale bekendheid. Bijvoorbeeld Asia Bibi (Aasiya Noreen), een jonge Pakistaanse christin die al jaren in een dodencel zit. De internationale aandacht heeft opgeleverd dat ze in hoger beroep kon gaan, maar dat heeft niet tot vrijspraak geleid. Sommige lotgenoten van haar zijn door internationale druk inderdaad vrijgekomen, maar anderen desondanks terechtgesteld. En het is slechts het topje van de ijsberg. Hoevele christenen (om het daar even bij te houden) worden er in elkaar geslagen, gevangen gezet, vermoord, zonder dat een buitenstaander ervan hoort?

Niet toevallig heet het tijdschrift van de SDOK "Stem van vervolgde christenen". Onschuldigen die worden onderdrukt om hun geloof verdienen onze steun. Ze hebben een stem nodig. Wij in ons vrije Westen zijn niet alleen op de wereld. Dat zij met hun standvastigheid de hemel 'verdienen' en uiteindelijk dus beter af zijn dan hun beulen moet voor ons geen reden zijn maar toe te kijken hoe Noord-Koreaanse christenen onder de meest mensonwaardige omstandigheden worden opgesloten in een werkkamp, hoe Nigeriaanse meisjes worden ontvoerd, hoe Syrische vrouwen worden verkracht en vermoord, hoe Indiase evangelisten in elkaar worden geslagen of vermoord, hoe Eritrese christenen worden opgesloten in een zeecontainer, hoe christelijke dorpen in Soedan worden gebombardeerd, hoe de wetgeving in verscheidene Aziatische landen steeds meer beperkingen oplegt voor niet-geregistreerde geloofsgroepen. Geef de onderdrukten een stem.

SGP, daar red je levens mee

Wie weet waar de afkorting "SGP" voor staat? Ik wel. Super goede partij.

Nja, beetje flauw misschien, zeker omdat ik het al eerder heb gezegd, maar 't is wel waar. Dan denk ik niet zozeer aan het landbouwbeleid – daar zou veel voor en tegen te zeggen zijn – en zeker niet het economisch beleid. Zelfs denk ik dan niet in de eerste plaats aan het feit dat de SGP het bijna als enige voor Israël opneemt, of het feit dat de oudste partij van Nederland als enige opkomt voor eenverdieners, die door de overheid op ronduit schandalige wijze worden uitgebuit. Of het feit dat de Staatkundig Gereformeerde Partij het als enige opneemt voor vrouwen, want daar komt het wel op neer. Of voor de vrijheid van meningsuiting.

De belangrijkste reden waarom ik jou en u aanraad SGP te stemmen heeft te maken met de verkiezingsleus: Stem voor het leven. Zoals dat gaat bij hedendaagse slagzinnen is ook deze dubbelzinnig. Dubbel zinvol.

De SGP, daar red je levens mee. Voor de zekerheid heb ik op het internet even gezocht naar deze uitdrukking, en hij blijkt eerder ook al door anderen te zijn bedacht. Nou ja, dat zij zo. Kennelijk is het een goede spreuk. Want waar is zij zeker.

Een heikel punt bij deze verkiezingen is de discussie rond 'voltooid leven'. Ouderen die niet ondraaglijk lijden maar gewoon vinden dat ze lang genoeg hebben geleefd zouden volgens sommigen geholpen moeten worden bij levensbeëindiging. Liefst met een pilletje dat bij de apotheek te krijgen is. ChristenUnie en SGP zijn hier terecht faliekant op tegen. Het gevolg van het gemakkelijk verkrijgbaar zijn van zelfmoordpillen zou namelijk kunnen zijn dat mensen die anders aarzelden nu ook de stap zetten een einde aan hun leven te maken. Bijvoorbeeld jongeren met liefdesverdriet. En in de tweede plaats kan het ervoor zorgen dat mensen die er bewust voor kiezen hun levenseinde niet in eigen hand te nemen op den duur niet meer de nodige verzorging kunnen krijgen omdat hun omgeving liever ziet dat ze worden opgeruimd. Lees bijvoorbeeld Winter in Gloster Huis van Vonne van der Meer. Een kille, liefdeloze maatschappij ligt op de loer.

Vanuit de levensbeschouwing van de seculiere partijen bekeken is dat geenszins verwonderlijk. De mens is immers ontstaan als product van miljoenen jaren strijd om het bestaan, waarbij de best aangepaste individuen overleefden en zo evolutie van primitief tot hoogontwikkeld mogelijk maakten. Verzorging van de zwakken werkt dat proces tegen.

Onbegrijpelijker is vanuit die levensbeschouwing echter het feit dat de allerjongsten onder ons vogelvrij verklaard zijn. "We leven in een samenleving waar alle mogelijk[e] seksuele perversiteiten aan de orde van de dag zijn en waar kinderen in de schoot van hun moeder vermoord worden. Laat u niet misleiden. Nederland is een barbaars land" schreef Willemien Gunnink in het blad Leef. CU en SGP strijden er nog steeds voor dit duistere gebruik in te dammen.

En dan heb ik het nog niet eens gehad over de aandacht die deze twee partijen regelmatig vragen voor vervolgde, met de dood bedreigde christenen en andere minderheden wereldwijd. Of voor het voorkomen van overspel en echtscheiding, die (kinder)levens onherstelbaar beschadigen.

Kortom: samen met de CU is de SGP de partij waarin het leven centraal staat, dwars tegen de troebele hoofdstroom in die ontspringt uit de evolutiemythe. Het leven en de dood worden u voorgesteld. Stem voor het leven.