Vorige maand werd op een congres van de internationale unie voor natuurbescherming (IUCN) in Zuid-Korea een rapport gepresenteerd met de titel Priceless or Worthless, waarin aandacht werd gevraagd voor de "100 meest bedreigde soorten" op Aarde. Deze lijst van de zeldzaamste dier- en plantensoorten is opgesteld door een reeks deskundigen, uiteraard op grond van de huidige kennis – er worden bijvoorbeeld nog voortdurend nieuwe soorten ontdekt, dus onze kennis van de natuur is beperkt, maar deze lijst kan toch beschouwd worden als een richtlijn, een reeks soorten waarop natuurbescherming haar aandacht in het bijzonder moet richten, omdat als er niets gebeurt deze planten en dieren binnen afzienbare tijd uitgestorven zullen zijn.
Nu vraag je je misschien, met vele anderen, af: wat dan nog? Er sterven alle eeuwen door zoveel soorten uit, wat gaat ons dat aan? Wat is de waarde van die paar zeldzame beestjes?
Die laatste vraag wordt ook gesteld in het rapport. Achterliggend is de algemeen aanwezige opvatting dat planten en dieren iets waard zijn als ze nuttig zijn voor ons. En tja, áls die beestjes al nuttig waren, dan zullen ze het nu vast niet meer wezen, nu er nog maar een paar van over zijn.
Kijk trouwens eerst even op http://news.mongabay.com/2012/0910-hance-100-endangered-species.html; daar vind je in een tabel een overzicht van alle honderd soorten (alleen ontbreekt helaas info over het gebied waar ze voorkomen, maar dat moet elders op het internet per soort wel te vinden zijn). Bovendien staat er een foto van een aantal soorten, zodat je je een beeld kun vormen. Wist je bijvoorbeeld dat de prachtige Araripemanakin zo zeldzaam was? Nee, nooit van gehoord, zul je zeggen. Nog amper 800 exemplaren… maar nog gevaarlijker is het voor de Amsterdamalbatros, waarvan er nog maar zo'n honderd over zijn. Ook de Javaanse en de Sumatraanse neushoorn staan op het punt uit te sterven. Van verschillende boomsoorten zijn er nog maar enkele tientallen exemplaren over en van een Keniaanse wolfsmelksoort, Euphorbia tanaensis, nog maar vier!
Het slechtste nieuws is dat al deze soorten nauwelijks of geen bescherming genieten. Daar komt nog bij dat de meeste van deze soorten met uitsterven bedreigd worden door menselijk toedoen. Dat betekend dat wij een schuld hebben in te lossen die niets te maken heeft met economische waarde, maar alles met rechtvaardigheid en eer. Het is onze verantwoordelijkheid ons in te zetten voor bedreigde planten en dieren, alle kletspraat over evolutie ten spijt.
Iedereen kent de treurige geschiedenis van de Noord-Amerikaanse bizon, die vroeger met miljoenen rondzwierf op de prairies, maar door zinloze jacht bijna uitgeroeid werd. Gelukkig is dit prachtige dier niet helemaal verdwenen, maar de Trekduif was minder gelukkig: van de miljoenen die er elk jaar heen en weer trokken is er niet één meer over. Op dezelfde wijze vergingen de Dodo, de Reuzenmoa, de Reuzenalk, de Carolinaparkiet, de Stellerzeekoe, de Quagga en vele andere bijzondere dieren.
De Witte oryx uit de Arabische woestijnen was door stroperij in het wild al uitgestorven, maar dankzij een fokprogramma met de laatste dieren in gevangenschap konden er weer verscheidene kudden in het wild worden uitgezet. Ongeveer hetzelfde beleefde de Wisent.
Bescherming werkt echt. De Bultrug, de walvis die beroemd is om zijn indrukwekkende sprongen en bijzondere zang, was 'bijna' uitgestorven: in 1966 waren er wereldwijd nog maar 1400 exemplaren over. Toen werd de jacht verboden, en inmiddels leven er weer enkele tienduizenden Bultruggen.
Door overbejaging was de Alpensteenbok op één kudde na uitgeroeid. Dankzij beschermings-maatregelen komen er nu weer duizenden van deze stoere dieren in het gebergte voor.
De Japanse kuifibis werd als uitgestorven beschouwd, tot er in 1981 een overlevende populatie van zeven dieren werd ontdekt, waarvan slechts twee broedparen… Door projecten van organisaties als het WNF is deze vogelsoort op het nippertje gered.
Laten we ons ervoor inspannen dat we over twintig jaar alle 100 soorten uit het rapport, en nog meer, aan dit rijtje voorbeelden kunnen toevoegen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten