vrijdag 21 september 2018

Slepen met wilde planten en dieren


In het RD stond vorige week een mooi artikel, al zeg ik het zelf: kunstgrepen in het moderne natuurbeheer in Nederland. Over kippen op de Hoge Veluwe, buitenlandse vogels op de Sallandse Heuvelrug, roofdieren die naar ons land worden gehaald en tuinieren met wilde planten in natuurgebieden.
En over bloembakken op het Kootwijkerzand. Maar laat ik meteen aangeven dat geval, hoewel opmerkelijk, niet afkeurenswaardig te vinden. Zijn de andere genoemde zaken dan wel afkeurenswaardig? In zeker opzicht wel, inderdaad, al zijn er ongetwijfeld argumenten pro te geven. Dat "zeker opzicht" weegt voor mij echter zwaarder, en dat is dat ik graag het verschil wil blijven zien tussen een tuin of boerderij en een natuurgebied. In een tuin of op een boerderij zijn de gewenste planten en dieren bewust gebracht, in een natuurgebied zijn ze vanzelf gekomen, ook al heeft de beheerder wellicht nadrukkelijk moeite gedaan om de betreffende soort(en) een leefplek te bieden. Zo was het vroeger. Zo is het op sommige plaatsen nóg.
Maar niet overal meer, want de lijst van (her)ingevoerde dieren groeit en natuurbeheersorganisaties als Natuurmonumenten zaaien inmiddels volop. De discussie gaat tegenwoordig niet meer over of inzaaien (of slepen met dieren) principieel gewenst of ongewenst is, maar over de specifieke voorwaarden waaronder het kan gebeuren. De één is daar strenger in dan de ander, en er zijn rapporten over geschreven, maar ik vind dat allemaal niet interessant. Als het aan mij ligt wordt er in het Nederlandse natuurbeheer een principebesluit genomen. Niet "nee, tenzij" maar ronduit "nee". Geen gesleep met planten en dieren waarvan wij mensen willen dat ze ergens moeten leven. Daar gaan wij niet over, zegt Chiel Jacobusse in het artikel. Laat de natuur de natuur zijn, zegt Benno te Linde. Spontaniteit is een belangrijk kenmerk van natuur, zegt een korstmossenliefhebber op het forum van Waarneming.nl; met het uitzetten van soorten is ecologisch onderzoek eigenlijk niet meer mogelijk.
Als ik planten zoek voor mijn herbarium, dan zoek ik wilde planten, geen verwilderde of uitgezaaide. Daarvoor kan ik ook naar een (heem)tuin. Laten we ons uiterste best doen zo veel mogelijk (kwetsbare) inheemse planten en dieren een goed leefgebied te bieden, en het dan aan henzelf over te laten of ze zich vestigen dan wel blijven. Ons aangeharkte land heeft dringend behoefte aan echtheid.