dinsdag 18 december 2018

De Bermudadriehoek


Het is 5 december 1945. Een zonnige middag. Nabij de kust van Florida roept de leider van een formatie bommenwerpers op oefening, Taylor, een zekere Powers op zijn kompas af te lezen en zijn positie door te geven. Er komt geen antwoord. Het signaal wordt opgepikt door luitenant-vlieger Cox, die contact opneemt met de luchtverkeersleiding en met Taylor zelf. Dat laatste gaat moeizaam. De verbinding is slecht en wordt steeds slechter, totdat in de loop van de avond het contact met Taylor geheel wegvalt. De bommenwerpers moeten zich dan ergens boven de Bahama's bevinden. Om half 8 wordt er een groot reddingswatervliegtuig uitgestuurd om naar de verdwenen vlucht te zoeken. Als de verkeerstoren contact zoekt met de piloot komt er geen antwoord. De volgende dag wordt een grote reddingsactie op touw gezet, maar er wordt niets gevonden. Een legende is geboren.
Het fascinerende boek Raadselachtige verdwijningen vermeldt: "Er zijn op de wereld enkele gebieden die voor de scheepvaart groot gevaar opleveren. Maar schepen die vergaan bij Kaap Hoorn, Kaap de Goede Hoop, in de Grote Australische Golf en bij Sable Eiland, laten altijd wrakken of wrakstukken achter. De Bermuda Driehoek geeft wel eens wrakstukken prijs die men heeft kunnen identificeren, maar het aantal schepen en vliegtuigen dat daar verdwijnt zonder een spoor achter te laten is afschrikwekkend groot."

Het deel van de Atlantische Oceaan tussen de zuidwesthoek van Florida, het eiland Bermuda en Puerto Rico schijnt al eeuwenlang bekend te staan als een ongeluksgebied waar schepen spoorloos verdwenen en vreemde verschijnselen werden waargenomen. Reeds Columbus kreeg ermee te maken. Aan de vooravond van de ontdekking van Amerika schoot er plotseling een vuurbal langs de hemel, die de bemanning de stuipen op het lijf joeg. Bij nadering van de Bahama-eilanden zagen de schepelingen een vreemde gloed in zee, een verschijnsel dat heden ten dage nog wordt waargenomen. En in de mast van de Santa Maria brandde het geheimzinnige Sint-Elmusvuur.
Piloot Wakely maakt in 1964 een solovlucht van Nassau (Bahama's) naar Miami (Florida). Boven zee beginnen de vleugelpunten van zijn vliegtuig te gloeien en dan beginnen de boordinstrumenten dienst te weigeren. Wakely heeft geluk: de gloed verdwijnt en de instrumenten werken weer. Vele piloten en kapiteins waren minder gelukkig. Rond 1948 verdwenen de zustervliegtuigen Star Tiger en Star Ariel een jaar na elkaar van de radar. In 1950 verdween een Amerikaans vliegtuig spoorloos, twee jaar later een Brits transportvliegtuig met 33 mensen aan boord, en weer twee jaar later een Amerikaans marinevliegtuig. en zo gaat het maar door. Rond 1880 ging een Brits zeilschip met meer dan 200 man ten onder in de Bermudadriehoek, in 1918 verdween er een groot Amerikaans kolenschip en het Noorse transportschip Anita, de Japanse Raifuku Maru en vele andere schepen ondergingen hetzelfde lot. Wat is er in dat gebied toch aan de hand?

Vele verklaringen zijn geopperd. Zo valt de Bermudadriehoek deels binnen de beruchte Sargassozee met zijn windstille wiervelden, bevinden zich aan de kusten diepe onderwatergrotten met verraderlijke stromingen waardoor kleine schepen, wrakstukken en lichamen meegezogen kunnen worden en zouden er bij tijd en wijle gassen (zijn) opgestegen van de zeebodem, waardoor lucht en zeewater op die plek tijdelijk zo sterk afnamen in dichtheid dat ze vliegtuigen respectievelijk schepen niet langer konden dragen en die in de diepte verdwenen. Maar zelfs daarmee zijn niet alle raadsels verklaard. De Amerikaanse schrijver Ivan Sanderson meende een wereldwijd patroon te herkennen en tekende twaalf 'duivelsgraven' (devil's graveyards of vile vortices) op de wereldkaart. Eén daarvan is de 'Duivelszee' ten zuidoosten van Japan, waar alleen al tussen 1950 en 1954 negen schepen verdwenen zonder een spoor achter te laten.

Ondanks dat volgens tegenwoordige berichten het aantal verdwijningen in de Bermudadriehoek niet groter zou zijn dan in andere drukke gebieden op zee blijft het gebied spreekwoordelijk berucht, ook in overdrachtelijke zin. Zo verdwijnt volgens een gemeenteraadslid geld spoorloos in de 'Bermudadriehoek' van Hillegom en volgens een jounalist vergingen geloof, hoop en liefde in het voormalige Kamp Vught. Nu de ware Bermudadriehoek "ongevaarlijk gebleken" is (Onze Taal 2017) is er echter een nieuwe 'Bermudadriehoek' in beeld verschenen: Mars; de helft van het aantal Amerikaanse en Russische naar de planeet gestuurde ruimtevaartuigen zou spoorloos zijn verdwenen. Dat is een heel wat groter percentage dan van de schepen en vliegtuigen tussen Bermuda, San Juan en Miami.

Is de Bermudadriehoek werkelijk niets geheimzinniger en gevaarlijker dan welke plek ter wereld ook? Vloog Taylor met zijn bommenwerpers naar het oosten in plaats van naar het westen en is het met brandstof volgestouwde reddingsvliegtuig ontploft toen een zenuwachtig bemanningslid een sigaret opstak? Hoe kan het dan dat zo vele schepen en vliegtuigen in dit drukbevaren en -bevlogen gebied nooit zijn teruggevonden en hoe verklaar je de haperende apparatuur waarvan velen melding maakten? Zijn er in de Bermudadriehoek plaatsen met een afwijkend magnetisme? Wat gebeurde er met de Wild Goose die gesleept werd door de Caicos Trader, in een soort draaikolk terechtkwam en in de diepte verdween, waarop de bemanning van de Caicos haastig de sleepkabel moest kappen? Wat was het voor mist die de bark omhulde die in 1966 gesleept werd door de Good News en zwaar aan hem leek te trekken, terwijl alle apparatuur op de sleepboot uitviel? Wat gebeurde er met de spookschepen die in de Bermudadriehoek zijn aangetroffen?
Is het waar dat, zoals de Amerikaanse schrijver Lawrence Kusche beweerde en waarmee het hoofdstuk in Raadselachtige verdwijningen afsluit, alle niet door natuurlijke gebeurtenissen te verklaren verdwijningen toe te schrijven zijn aan gebrek aan gegevens?
Tal van vragen, die misschien nooit zullen worden beantwoord.