Voor de tv, achter de pc?

Het schijnt, en de taaladviesdienst van Onze Taal bevestigt het zelfs, dat je voor het ene beeldscherm zit en achter het andere. De redenering: "Achter" gebruik je bij actieve bezigheden, "voor" bij passieve – of nee, de gebruikte formulering is eigenlijk "past het beste bij", wat al aangeeft dat het onderscheid niet erg helder is. Waarom is namelijk iemand actiever achter de boeken dan voor de spiegel? Het is nogal betrekkelijk. En bovendien onduidelijk, want "voor" en "achter" moeten om de stelling te onderbouwen een afgezwakte betekenis krijgen die anders is dan in zinnen als "Er ligt veel stof achter het beeldscherm". "Voor" zou dan niet veel meer betekenen dan "met het gezicht gekeerd naar"; goed, en wat betekent "achter" dan?

Wie heeft er baat bij onheldere taal? Geen mens, me dunkt. Daarom is mijn stelling klip en klaar: "voor" en "achter" duiden in combinatie met een voorwerp een positie aan. Die positie kan afhangen van het voorwerp, namelijk als dat ding een voor- en een achterkant heeft. Dat is het geval bij typemachines, computers, televisies, piano's, orgels, spiegels, auto's, aanrechten enzovoort.

Dus opnieuw heel eenvoudig:

1. Je zit of sta voor het ding als je tegen zijn voorkant aankijk: voor de pc, de radio, het spinet, het aanrecht, de spiegel, de kast.
2. Je zit of sta erachter als je neus in dezelfde richting wijst als die van het voorwerp: achter het stuur (omdat het gaat om de auto als geheel, niet om het stuur als los ding), de videocamera.

De directeur zit (voor jouw waarneming) achter zijn bureau als jij ervoor staat, maar zelf zit je voor je bureau (anders krijg je de laden niet best open). Ik kan voor de kast staan terwijl ik er met mijn rug naartoe sta. Je kun ook achter de computer zitten, maar dan ben je er iets aan het (schoon)maken of jezelf aan het verstoppen; op dezelfde wijze als dat een foto achter een schilderij aan de muur is gegleden, maar je er zelf voor sta, al dan niet druk bezig.

3. Als het voorwerp helemaal geen voor- en achterkant heeft hangt de keuze voor het te gebruiken voorzetsel uitsluitend af van de positie van de beschouwer (voor of achter een steen); of is het meer gevoelsmatig ("achter de tralies": buiten, 'voor de tralies', is het echte leven), maar dat zijn uitzonderingen.

Willen we nog dat buitenlanders Nederlands leren? Dan moeten we onze taal niet ingewikkelder maken dan ze al is.