Genderdysforie nuttig voor de groep

In de discussie over genderdysforie heb ik een aspect gemist dat mijns inziens van groot belang is, maar niet wordt gezien doordat we de gemeenschapszin zijn kwijtgeraakt en doordat we vervreemd geraakt zijn van de natuur; zoals dat ook het geval is in zaken als het afscheren van baarden en het kortknippen van vrouwenhaar (daar wees de apostel Paulus 2000 jaar geleden al op in I Korinthe 11:14) en in onze tijd bijvoorbeeld genetische manipulatie. Het is dit: een persoon met transgendergevoelens is van waarde voor de gemeenschap doordat hij de gevoelens van het andere geslacht begrijpt; mits hij zich niet chirurgisch laat ‘manipuleren’. Dick Swaab toonde in de jaren 1970 aan dat de hersenen van mannen die zich vrouw voelen meer lijken op die van een vrouw dan van een man; hij slaat echter de plank mis als hij daaruit concludeert, en de grote massa heden ten dage met hem, dat die persoon daarom een vrouw ís. Uiterlijke lichaamskenmerken zijn alle eeuwen de enige harde maatstaf geweest, alleen de westerse wetenschap heeft de mens doen vervreemden van de natuur. Dat maakt tevens duidelijk dat er niet meer mensensoorten zijn dan twee: man en vrouw. Intussen is het geen ‘aan’ of ‘uit’ maar een glijdende schaal: van uitgesproken mannelijke mannen en vrouwelijke vrouwen via alle mogelijke gradaties (denk ook aan hoogsensitiviteit) naar een volledig verstoorde geslachtsbeleving. Al deze gradaties, en de laatsten het meest, zijn van waarde om misverstanden tussen mannen en vrouwen – en die zijn er legio, doordat de twee zo verschillend zijn – te voorkomen en op te lossen. Míts de man met vrouwengevoelens zijn man-zijn niet verloochent, hoe moeilijk dat ook is; en mits de gemeenschap hem daarin respecteert en steunt.

Een bijbellezer zal er wellicht op wijzen dat genderdysforie een gevolg is van de zondeval – terecht, net als pijn dat is, maar dat heeft wel een belangrijke biologische functie; en ook de meeste niet-bijbellezers zullen het erover eens zijn dat het een afwijking is – net als bijvoorbeeld autisme, maar ook dat heeft bepaalde voordelen voor personen die ermee kunnen omgaan en voor hun omgeving.

 

Hebben Palestijnen recht op eigen staat?

 

Hebben de Palestijnen recht op een eigen staat? Ja, mits:

1. de geschiedenis van het bewuste land is begonnen in de middeleeuwen;
2. wapenstilstandslijnen een juridische grondslag vormen voor definitieve grenzen;
3. een volk dat 65 jaar bestaat recht heeft op een eigen staat;
4. een eigen Palestijnse staat bijdraagt aan de vrede in het gebied.

 

1. In 637 werd de voormalige Romeinse provincie Palestina veroverd door Arabische moslims. Sindsdien (met korte onderbrekingen in de tijd van de Kruisvaarders) maakt het deel uit van de oemma, het islamitische ‘huis’. Daarvan mag nooit meer iets verloren gaan; vandaar dat de oprichting van de staat Israël voor mohammedanen onverteerbaar is. De werkelijke geschiedenis van het land gaat echter terug tot duizenden jaren voor Christus, toen het werd bewoond door Kanaänieten. Aangezien die van de aardbodem verdwenen zijn kunnen die er geen rechten meer op laten gelden; de oudste bewoners van het gebied tussen de Jordaan en de Middellandse Zee die nog steeds onder ons zijn, zijn Joden.

 

2. In 2022 sloten de strijdende partijen in Jemen een staakt-het-vuren. Betekent dat dat het door de Houthi’s veroverde land nu rechtens die partij toekomt? Vorig jaar sloten Armenië en Azerbaidzjan een wapenstilstand; dat heeft echter niet geleid tot een duurzame instandhouding van Nagorno-Karabach. In 1949 sloten India en Pakistan een wapenstilstand, maar beiden beschouwen Kajsmir als hun rechtmatige eigendom. In 1609 sloten Spanje en de Nederlanden een wapenstilstand, maar sindsdien is er nog heel wat aan de Nederlandse grenzen veranderd. Door de geschiedenis heen zijn er talloze wapenstilstanden geweest, waarna de oorlog weer ontbrandde en in het voordeel van één partij werd beslecht.

De enige wettelijke basis voor het betwiste gebied in Israël vormen de Balfour-verklaring (1917) en de daarop gebaseerde verdragen die het hele gebied aan de Joden toewijzen, en de Oslo-akkoorden (1990-92) die de bestuursverdeling van het ‘Palestijnse’ West-Jordaanland regelen.

 

3. Sinds 1969 is sprake van een Palestijns volk; daarvoor vormde het een deel van de Arabische natie, zij het met inmenging van allerlei andere nationaliteiten, tot Bosniërs toe. Nog eerder werd met “Palestijn” een Jood aangeduid die in het Britse Mandaatgebied Palestina woonde.

Is je antwoord op de vraag “ja”, dan moet dat des te meer gelden voor oudere volkeren. Heb je daarom met succes de rechten op een eigen staat verdedigd van Koerden, Basken, Catalanen, Lappen, Roma’s, Domari’s, Arameeërs, Basjkieren, Mari’s, Nentsen, Evenken, Tsjoektsjen, Toevanen, Tsjoelymen, Mantsjoes, Chin, Naga’s, Lisu’s, Lahu’s, Tibetanen, Mon, Miao/Hmong, Mien/Yao, Karen, Burusho’s, Munda’s, Maori’s, de Tigrinya’s, Hausa’s, Toearegs, Luo’s, Igbo’s, Yoruba’s, Gun, Hadza’s, Zoeloes, Xhosa’s, Bosjesmannen, Hottentotten, pygmeeën en de honderden of duizenden andere volkeren in Afrika, de Eskimo’s, de Arikara/Mandan/Hidatsa, Mohawks, Shawnees, Arapaho’s, Comanches, Utes, Hopi en tientallen andere indiaanse volkeren in de VS en Canada, de honderden indiaanse volkeren in Mexico en Midden- en Zuid-Amerika, de naar de bergen teruggedrongen oudste bewoners van Maleisië, Indonesië en Taiwan, de honderden Papoea-stammen en de Australische aborigines, wel, dan wordt het tijd om ook voor de Palestijnen een eigen staat te bepleiten.

 

4. Om de Palestijnen in de Gazastrook zelfbestuur te gunnen heeft Israël zich in 2005 teruggetrokken uit dat gebied. Sinds 7 oktober 2023 is eenieder duidelijk hoe dat heeft uitgepakt voor de vrede.

Stop de vertuining van Nederland

Na een kort bericht vorig jaar over dit onderwerp kun je nu een petitie ondertekenen. Hierbij een uitwerking van de punten in het verzoekschrift, toegespitst op wilde planten.

Enkele decennia geleden was het Nederlandse natuurbeheer zeer terughoudend met inzaai, maar dit is veranderd en verandert steeds sneller. Hoe langer hoe meer natuurorganisaties gaan over tot inzaai of zelfs aanplant van doelsoorten in nieuw ingerichte gebieden, vaak met de beste bedoelingen. Niet alleen in wegbermen in de stad, maar ook steeds vaker in het buitengebied. En niet alleen in wegbermen, maar ook steeds meer in natuurgebieden. Dit is begrijpelijk en het lijkt een goed streven: verscheidene plantensoorten dreigen uit ons land te verdwijnen en zo kunnen ze misschien voor Nederland behouden blijven. Daarnaast zijn er alarmerende berichten over de achteruitgang van het aantal insecten; inzaai van bloemenmengsels kan hen helpen genoeg voedsel te vinden en daardoor weer in aantal toe te nemen.

Toch ben ik van mening dat dit een ontwikkeling is die we niet moeten willen; ik zal uitleggen waarom.

1. Het is symptoombestrijding. Maar al te snel wordt overgegaan tot inzaai van kruidenmengsels zonder dat de groeiplek geschikt is, en vaak ook zonder dat er vervolgens het juiste beheer wordt gevoerd. Gevolg is dat de ingezaaide bloemen na een paar jaar weer verdwenen zijn. Weg kostbare zaden. Terwijl een juiste herinrichting en goed beheer kunnen zorgen voor een duurzame populatie van wilde bloemen die ter plekke thuishoren en dan ook de juiste insecten zullen aantrekken. Inzaai geeft sneller resultaat, maar slechts voor de korte termijn. Goed natuurbeheer vergt geduld, maar dat wordt ook beloond. Daar zijn (nu nog) prachtige voorbeelden van.
2. Het is onnatuurlijk. “Het wezen van de natuur is dat het spontaan is”, zei een ecoloog treffend. Ook als groeiplaats en beheer in orde zijn blijft inzaai een onnatuurlijke maatregel waarmee de ter plekke opkomende planten (volgens genoemde definitie) niet natuurlijk zijn. Er is dan geen wezenlijk verschil meer tussen een natuurgebied en een (heem)tuin. Niet de eigendomssituatie of de aan- dan wel afwezigheid van een afrastering bepaalt het verschil tussen natuur en cultuur, maar de aanwezigheid van spontaan verschenen plantensoorten. Als een plant ergens gebracht is door een vogel of een huisdier is dat nog natuurlijk, want die dieren hebben de soort daar niet opzettelijk gebracht. Een plant doelbewust op een bepaalde plek aanbrengen is tuinieren. Dat geldt heel duidelijk voor de aanplant van gekweekte Tengere distels op Wieringen, maar in feite ook voor inzaai en voor uitstrooien van maaisel van elders met een bekende, op de nieuwe plek gewenste soortensamenstelling. Een tuin is maakbaar. De natuur is niet maakbaar, want dan is het geen natuur meer. We kunnen door inrichting en beheer de omstandigheden gunstig maken voor bepaalde soorten, maar als die soorten zich dan spontaan vestigen vormen zij toch natuur.
3. Als gevolg hiervan vervaagt het onderscheid tussen natuur en cultuur. Voor een florist is als inzaai en aanplant van wilde soorten in dit tempo doorgaat straks de aardigheid eraf, want op den duur is niet meer bekend welke soorten ergens spontaan voorkomen. Gechargeerd gezegd: als Nederland straks één grote heemtuin is kun je beter hovenier worden. Natuurbeheer heeft er de afgelopen zestig, zeventig jaar mee ingestemd te worden teruggedrongen naar beschermde natuurgebieden, terwijl vele van die gebieden eruitzien als gewone landbouwgrond voorheen. Nu krijgen boeren subsidie als ze een bloemenrand zaaien langs hun akker, maar het lijkt niemand te deren dat de natuur van hun bedrijf is verdwenen. En dat terwijl ze door graan niet te bespuiten met herbiciden de korenbloemen kunnen terugkrijgen zonder inzaai. Geeft niet, want we hebben akkerreservaten. Maar wat is het werkelijke verschil tussen een met zeldzame planten ingezaaid akkerreservaat en een heemtuin?
4. Dit betekent een extra bedreiging voor bedreigde soorten. Als overal bloemen worden gezaaid ontneem je kwetsbare planten de kans zich te vestigen, want ze worden weggedrukt. En mochten ze er toch in slagen, dan kan dit niet meer worden herkend. Alleen stikstofveelvraten die niet in zaaimengsels worden gebruikt zijn straks nog met zekerheid spontaan.
5. Dit ondermijnt zelfs het bestaansrecht van natuurbeheer. Staat er in een gebied waar gebouwd moet worden een bedreigde plantensoort? Dan verplaatsen we hem toch gewoon; kunnen de bouwjongens weer door. Wil een bedrijf een zonnepark aanleggen? Gewoon wat bloemen inzaaien, dan mag het “natuur” genoemd worden; het grote publiek denkt dat het gunstig is want het was toch maar landbouwgrond; over subsidie op zonnepanelen en dat die over pakweg vijftien jaar zijn afgeschreven zonder dat duidelijk is waar ze dan heen moeten, wordt niet gepraat. Dreigen soorten ergens uit te sterven? Maak je niet druk, we zaaien ze gewoon in een zonnepark. De natuur is immers maakbaar. Ons land is toch al kunstmatig, dus wat is het verschil? We hoeven niet langer ons uiterste best te doen om biotopen en zeldzame soorten te beschermen, want we kunnen iedere gewenste soort inzaaien. En daarvoor hoef je geen natuurbeheerder te zijn.

Mijn oproep is daarom: laten we ons bezinnen op de wenselijkheid van aanplant, inzaai en andere manieren van het op de gewenste plek aanbrengen van doelsoorten. De meeste ecologen hangen tegenwoordig het “Nee, tenzij”-principe aan (alleen overgaan tot uitzaai als voldaan is aan strenge voorwaarden), maar daardoor krijgt het “Ja”-kamp (overal inzaaien omdat dat goed is voor de insecten of omdat we anders te lang moeten wachten op resultaat) geen tegengas van mensen die laten zien dat er principieel bezwaar te maken is tegen herinvoering van soorten en gaat de vertuining van Nederland gewoon door. En wel met een steeds toenemende snelheid, want de geschiedenis heeft geleerd dat grenzen (voorwaarden) worden opgerekt.

Mijns inziens is het juister de beperkte middelen voor natuurbeheer uitsluitend te besteden aan biotoopherstel en -behoud. Misschien is het gevolg dat enkele met uitsterven bedreigde soorten niet meer te redden zijn; het feit echter dat de economisch gerichte ontwikkelingen van de afgelopen decennia in Nederland het uitsterven betekent van kwetsbare soorten moet niet worden verdoezeld door die soorten te zaaien of te poten, want dan ziet niemand meer de ernst van de situatie.

Wolven in Nederland

Natuurorganisaties zijn in de wolken: de wolf is terug in de Nederlandse natuur. Na losse zwervers heeft zich vorig jaar een paartje gevestigd op de Veluwe; het eerste roedel is in aantocht. Na anderhalve eeuw afwezigheid is de toppredator terug in de Nederlandse natuur, een teken dat die natuur inmiddels volwassen is.

O ja, de Nederlandse natuur volwassen? Bedoelen ze voorbeeldgebieden als dierentuin Oostvaardersplassen? (Liefhebbers daarvan zijn in de regel ook wolvenliefhebber; tegenstanders van beide vind je meer in de jagershoek.)

Het is vreemd: de voorstanders van grootschalige ‘oernatuur’ zetten overal uitheemse grote grazers in maar malen er niet om als de bejubelde wolf de al honderd jaar in de Nederlandse natuur ingeburgerde moeflons, die een belangrijke rol vervullen in het ecosysteem, te grazen neemt. Drijfjachten worden verboden uit diervriendelijkheidsoverwegingen maar de dood van een edelhert door de wrede tanden van een roofdier wordt verkozen boven de stille kogel van een jager. Begrijpt u het? Ik niet.

Er is echter een moeilijkheid: in de Nederlandse natuur lopen ook schapen. Dat die vooral te lijden hebben van honden en dat je beleidsmakers daarover nooit hoor is een ander verhaal, dat terzijde. Wolven lusten echter ook wel een schapenboutje. Alleen zwervende jonge dieren, werpen wolvenliefhebbers tegen; maar het mag duidelijk zijn dat die er eerder meer dan minder komen als zich hier complete roedels hebben gevestigd. Dus moeten de kudden worden beschermd met schrikdraad (en waakhonden). Puur natuur, meneertje.

Nederland is te kleinschalig voor een grootschalig roofdier als de wolf; de Nederlandse natuur kan niet zonder menselijke beïnvloeding. Als ecoloog heb ik één advies: schiet elke wolf af die een poot over de grens zet. Maar dat is vloeken in de kerk.

Doeslief

Stichting Ideële Reclame (SIRE) vindt dat Nederlanders vaak onaardig tegen elkaar doen en heeft daarom een campagne opgezet in de hoop dat mensen weer lief tegen elkaar gaan doen. O ja, er zijn ongetwijfeld voorbeelden van onvriendelijk of zelfs onbeschoft gedrag te vinden. Mijn algemene ervaring is echter anders.

SIRE noemt bij voorbeeld sociale media. Er is best wat voor te zeggen ze om te dopen tot asociale media, maar Facebook is er toch voor de “doe’s-lief-mensen”; hufters hebben Twitter. Maar dat is de echte wereld niet. Uit de echte wereld noemt SIRE de volgende:

-          Op straat. Bumperkleven is uit de mode, asociaal hard rijden op de snelweg ook en automobilisten zijn een jaar of tien geleden uit eigen beweging gaan uitwijken voor invoegers. Alleen ritsen heeft nog nooit optimaal gewerkt. Gescheld op straat hoor je bijna nooit meer, ook vanuit woonhuizen. Hondenpoep wordt meestal opgeruimd.

-          Openbaar vervoer. Mijn eigen ervaring is dat er bij de trein minder wordt voorgedrongen dan twintig jaar geleden, iedereen staat kalm zijn beurt af te wachten.

-          In de supermarkt. Voordringen bij de kassa merk ik in de supermarkten waar ik kom eigenlijk nooit meer.

Kortom: volgens mij nemen mensen nog zelden de moeite om onaardig te doen tegen anderen. Dat velen dat anders ervaren komt mijns inziens doordat er na een asociale periode meer behoefte is aan, laten we zeggen de afwezigheid van onaardigheid in de openbare ruimte. Ik doe niet onaardig tegen jou, dan mag ik verwachten dat jij niet onaardig tegen mij doet. Dan heb ik een prettiger leven. Want daar komt het vermoedelijk wel uit voort: hedonisme en, inderdaad, individualisme. Mensen willen niet gestoord worden door medemensen die niet tot hun al dan niet virtuele kringetje behoren en zijn dan ook niet in hen geïnteresseerd. Voordeel is dat het openbare leven gladjes verloopt. Keerzijde is mogelijk dat mensen minder vaak moeite doen om echt aardig te zijn voor een vreemde.

Boerkaverbod

Uit voorgaande tekst mag duidelijk zijn dat ik geen Arabieren-vriend ben, maar wel een vrouwenvriend, als dat woord bestaat. En vanwege dat laatste vind ik het niet netjes, of laat ik ronduit zeggen: schandalig, dat het in Nederland sinds kort verboden is voor vrouwen om zich met gezichtsbedekkende kleding op bepaalde openbare plekken te vertonen, zoals in het openbaar vervoer.

Natuurlijk wordt daar dan als smoesje bijgevoegd dat ook integraalhelmen en bivakmutsen verboden zijn, maar een verbod op alleen die dingen had toch ook gekund? Nee, het is duidelijk: het verbod komt uit de koker van de PVV en soortgelijke islamhaters; of angsthazen? Wat is er bedreigend aan een boerka, die de ruimte rond de ogen vrijlaat? Goed, tegenover een niqaab, die het volledige gezicht bedekt, zou ik me misschien ook onprettig voelen; maar bent u ooit bedreigd door een vrouw in niqaab? Waarschijnlijk krijg je de kans niet eens om met zo iemand te praten, want de gezichtsbedekkende kleding laat juist zien dat de draagster zich op de achtergrond wil houden. Bescheidenheid.

Alleen wie beroepsmatig, bijvoorbeeld als treinconducteur, iedereen moet aanspreken zal ermee te maken hebben. Het is terecht om mensen te verplichten hun gezicht te tonen als dat bijvoorbeeld nodig is voor controle van paspoort of vervoerbewijs, maar een algeheel verbod druist in tegen de vrijheid van godsdienst en van meningsuiting.

Een speciale wet gericht tegen slechts 600 vrouwen maakt dat ze zich aangetast voelen in hun eigenheid. “Wij zijn slachtoffer van symboolpolitiek” stelden enkelen van hen dan ook terecht tijdens een demonstratie.

Nourdin El Ouali, voorman van de “op de islam geïnspireerde” lokale partij NIDA, pleit voor ‘vrijheid van kledingsuiting’. “Het verhaal over zichtbaarheid vind ik ergens een gelegenheidsargument. Als wij bellen zie ik uw gezicht ook niet.” Daar zit wat in.

In Nederland is er moed nodig voor het dragen van een boerka of niqaab. En moed verdient respect, geen verbod.

De VN maakt zichzelf belachelijk

Het is al een tijdje geleden, maar ik had niet eerder gelegenheid erover te schrijven en het stoort me dat ik in de afgelopen tijd deze reactie niet ben tegengekomen op het nieuws dat de VN Israël veroordeelde vanwege het schenden van de rechten van Palestijnse vrouwen: bespottelijk.

Ik ga hier geen doorwrocht artikel van maken, het gaat me om de belachelijkheid van de situatie. “VN” beschouw ik hier als enkelvoud, want het gaat niet om alle naties op zich maar om hun vergadering. Dat bleek bijvoorbeeld toen de Nederlandse vertegenwoordigers voorstemden bij de bedoelde resolutie en bij thuiskomst heel wat uit te leggen hadden. Nu lijkt de Nederlandse regering geconditioneerd op het woord “vrouwenrechten”: zodra dat klinkt is de reactie voorspelbaar. Een vrouw moet evenveel ‘rechten’ hebben als een man; dat ze daardoor verlaagd wordt tot pseudoman komt niet in het brein van de opinieleiders op.

Zo bezien begrijpt u misschien dat ik een zeker respect kan opbrengen voor het beleid in een land als Saoedi-Arabië, waar het vrouwen bijvoorbeeld wordt afgeraden dan wel verboden auto te rijden. In Europa zie je waar die ‘vrouwenrechten’ toe leiden: hijgerige carrièrevrouwen die geen tijd meer hebben voor hun gezin.

Aan de andere kant zou je begrijpen als Nederland en soortgelijke naties elke gelegenheid zouden aangrijpen om Arabische en andere niet-westerse landen te veroordelen als het om vrouwenrechten gaat. Maar wat gebeurt er? Niet een Arabisch land maar het enige westerse land in het Midden-Oosten wordt veroordeeld. Omdat jonge vrouwen er dienstplichtig zijn? Dat zou je verwachten, want dat is met recht vrouwonwaardig. Maar nee, vanwege vrouwen uit een naburig volk waarvan de meerderheid in de VN meent dat het een zelfstandige staat vormt, ‘Palestina’.

Zie je hoe krom dit werkt? De Arabische wereld is voortdurend op zoek naar een stok om de Israëlische hond te slaan en westerse landen laten zich voor haar karretje spannen. Geen enkel land krijgt zoveel veroordelingen van de VN, terwijl geen enkel weldenkend mens zal zeggen dat het het meest barbaarse land ter wereld is.

Inmiddels roept dit bij mij meer lachlust dan boosheid op. Zoals twee jaar geleden toen VN-orgaan UNESCO Jeruzalem en andere historische plaatsen als Palestijns bestempelde, waar de Israëlische binding met het land overduidelijk is. De VN is gewoon een domme club die zich laat gebruiken voor sentimenten van bepaalde lidstaten.

Nashville-verklaring homofoob? Laat je nakijken

Eigenlijk vond ik de vorige aflevering een mooie afronding van De mening van Evert, althans voorlopig. Maar soms gebeurt er iets dat je van gedachten doet veranderen. Ophef over een genderverklaring bijvoorbeeld. De discussie daarover is namelijk dermate ontspoord dat elk zinnig tegengeluid van belang is.

Wie mijn mening goed gevolgd heeft weet hoe ik denk over andersgeaarden. Prima mensen over het algemeen, op een paar vieze schreeuwers na. En het beroerde is dat die de media aan hun kant hebben en bijgevolg ook de publieke opinie. Inmiddels is al wat niet heterofiel is chic. Of zielig, maar dat komt in de praktijk op hetzelfde neer. Iedereen die er anders over denkt is een schurk.

Dat die zogenaamde schurken een veel gefundeerdere mening hebben dan de lhbt-bewegingen weet bijna niemand meer.

Heb je de Nashville-verklaring gelezen? Ik wel. En ik vond hem tamelijk evenwichtig. Alleen al het feit dat er veertien artikelen nodig zijn om één punt duidelijk te maken geeft aan dat de opstellers hebben getracht zorgvuldig met de gevoelige materie en, belangrijker, met hun (anders geaarde) medemens om te gaan. Natuurlijk, het komt uit een land waar veel rottigheid vandaan komt, en de vertaling had misschien iets genuanceerder gekund (wat goedgemaakt wordt in de toelichting), maar in hoofdlijnen is het een net stuk. Probeer het ten minste maar eens te lezen zonder de vooronderstelling dat iedereen vrij is om met iedereen te doen wat hij, zij of het wil.

Dat is namelijk een onjuiste gedachte. De monogame heteroseksuele relatie is de natuurlijke en beste voor Homo sapiens. Dat betekent bepaald niet dat een andersgeaarde minderwaardig is, evenmin als dat een bleekgezicht ('blanke', zoals die zichzelf opschepperig noemt), een neger, een zigeuner of een mongooltje minderwaardig is. Het betekent wel dat de Bijbel ook hierover zinnige, blijvend actuele dingen te zeggen heeft.

Toegegeven, de vertaalgroep heeft procedurele vergissingen gemaakt. Dat is onhandig, maar menselijk. In een beschaafd land zou dat worden benoemd en vergeven, waarna de discussie op een redelijke manier kon worden voortgezet. Maar helaas, Nederland valt niet langer onder de beschaafde landen. Het enige dat het grootste deel van Nederland kan is meehuilen met de wolven in het bos. Of men nu Sjonnie heet of Mark Rutte.

Het ergste is echter nog dat massa's christenen zich bij de huilende wolven aansluiten. Zogenaamd uit pastorale bewogenheid. Ammehoela. Een enkeling misschien. De rest is gewoon laf. Ronduit laf. Een SGP-burgemeester die de regenboogvlag (waar die kleuren al niet voor misbruikt kunnen worden) laat hijsen; het ND, het RD, allemaal proberen ze hun hachje te redden.

Goed, dat weten we dan ook weer.

Voor mij staat één ding vast: mijn volgende stem is toch (zie een paar berichten hieronder) voor de SGP. Deze keer niet om de partij, maar om een persoon. Eén van de weinige echte helden die ons land nog rijk is. Laten we er zuinig op zijn.

De Bermudadriehoek

Het is 5 december 1945. Een zonnige middag. Nabij de kust van Florida roept de leider van een formatie bommenwerpers op oefening, Taylor, een zekere Powers op zijn kompas af te lezen en zijn positie door te geven. Er komt geen antwoord. Het signaal wordt opgepikt door luitenant-vlieger Cox, die contact opneemt met de luchtverkeersleiding en met Taylor zelf. Dat laatste gaat moeizaam. De verbinding is slecht en wordt steeds slechter, totdat in de loop van de avond het contact met Taylor geheel wegvalt. De bommenwerpers moeten zich dan ergens boven de Bahama's bevinden. Om half 8 wordt er een groot reddingswatervliegtuig uitgestuurd om naar de verdwenen vlucht te zoeken. Als de verkeerstoren contact zoekt met de piloot komt er geen antwoord. De volgende dag wordt een grote reddingsactie op touw gezet, maar er wordt niets gevonden. Een legende is geboren.

Het fascinerende boek Raadselachtige verdwijningen vermeldt: "Er zijn op de wereld enkele gebieden die voor de scheepvaart groot gevaar opleveren. Maar schepen die vergaan bij Kaap Hoorn, Kaap de Goede Hoop, in de Grote Australische Golf en bij Sable Eiland, laten altijd wrakken of wrakstukken achter. De Bermuda Driehoek geeft wel eens wrakstukken prijs die men heeft kunnen identificeren, maar het aantal schepen en vliegtuigen dat daar verdwijnt zonder een spoor achter te laten is afschrikwekkend groot."

Het deel van de Atlantische Oceaan tussen de zuidwesthoek van Florida, het eiland Bermuda en Puerto Rico schijnt al eeuwenlang bekend te staan als een ongeluksgebied waar schepen spoorloos verdwenen en vreemde verschijnselen werden waargenomen. Reeds Columbus kreeg ermee te maken. Aan de vooravond van de ontdekking van Amerika schoot er plotseling een vuurbal langs de hemel, die de bemanning de stuipen op het lijf joeg. Bij nadering van de Bahama-eilanden zagen de schepelingen een vreemde gloed in zee, een verschijnsel dat heden ten dage nog wordt waargenomen. En in de mast van de Santa Maria brandde het geheimzinnige Sint-Elmusvuur.

Piloot Wakely maakt in 1964 een solovlucht van Nassau (Bahama's) naar Miami (Florida). Boven zee beginnen de vleugelpunten van zijn vliegtuig te gloeien en dan beginnen de boordinstrumenten dienst te weigeren. Wakely heeft geluk: de gloed verdwijnt en de instrumenten werken weer. Vele piloten en kapiteins waren minder gelukkig. Rond 1948 verdwenen de zustervliegtuigen Star Tiger en Star Ariel een jaar na elkaar van de radar. In 1950 verdween een Amerikaans vliegtuig spoorloos, twee jaar later een Brits transportvliegtuig met 33 mensen aan boord, en weer twee jaar later een Amerikaans marinevliegtuig. en zo gaat het maar door. Rond 1880 ging een Brits zeilschip met meer dan 200 man ten onder in de Bermudadriehoek, in 1918 verdween er een groot Amerikaans kolenschip en het Noorse transportschip Anita, de Japanse Raifuku Maru en vele andere schepen ondergingen hetzelfde lot. Wat is er in dat gebied toch aan de hand?

Vele verklaringen zijn geopperd. Zo valt de Bermudadriehoek deels binnen de beruchte Sargassozee met zijn windstille wiervelden, bevinden zich aan de kusten diepe onderwatergrotten met verraderlijke stromingen waardoor kleine schepen, wrakstukken en lichamen meegezogen kunnen worden en zouden er bij tijd en wijle gassen (zijn) opgestegen van de zeebodem, waardoor lucht en zeewater op die plek tijdelijk zo sterk afnamen in dichtheid dat ze vliegtuigen respectievelijk schepen niet langer konden dragen en die in de diepte verdwenen. Maar zelfs daarmee zijn niet alle raadsels verklaard. De Amerikaanse schrijver Ivan Sanderson meende een wereldwijd patroon te herkennen en tekende twaalf 'duivelsgraven' (devil's graveyards of vile vortices) op de wereldkaart. Eén daarvan is de 'Duivelszee' ten zuidoosten van Japan, waar alleen al tussen 1950 en 1954 negen schepen verdwenen zonder een spoor achter te laten.

Ondanks dat volgens tegenwoordige berichten het aantal verdwijningen in de Bermudadriehoek niet groter zou zijn dan in andere drukke gebieden op zee blijft het gebied spreekwoordelijk berucht, ook in overdrachtelijke zin. Zo verdwijnt volgens een gemeenteraadslid geld spoorloos in de 'Bermudadriehoek' van Hillegom en volgens een jounalist vergingen geloof, hoop en liefde in het voormalige Kamp Vught. Nu de ware Bermudadriehoek "ongevaarlijk gebleken" is (Onze Taal 2017) is er echter een nieuwe 'Bermudadriehoek' in beeld verschenen: Mars; de helft van het aantal Amerikaanse en Russische naar de planeet gestuurde ruimtevaartuigen zou spoorloos zijn verdwenen. Dat is een heel wat groter percentage dan van de schepen en vliegtuigen tussen Bermuda, San Juan en Miami.

Is de Bermudadriehoek werkelijk niets geheimzinniger en gevaarlijker dan welke plek ter wereld ook? Vloog Taylor met zijn bommenwerpers naar het oosten in plaats van naar het westen en is het met brandstof volgestouwde reddingsvliegtuig ontploft toen een zenuwachtig bemanningslid een sigaret opstak? Hoe kan het dan dat zo vele schepen en vliegtuigen in dit drukbevaren en -bevlogen gebied nooit zijn teruggevonden en hoe verklaar je de haperende apparatuur waarvan velen melding maakten? Zijn er in de Bermudadriehoek plaatsen met een afwijkend magnetisme? Wat gebeurde er met de Wild Goose die gesleept werd door de Caicos Trader, in een soort draaikolk terechtkwam en in de diepte verdween, waarop de bemanning van de Caicos haastig de sleepkabel moest kappen? Wat was het voor mist die de bark omhulde die in 1966 gesleept werd door de Good News en zwaar aan hem leek te trekken, terwijl alle apparatuur op de sleepboot uitviel? Wat gebeurde er met de spookschepen die in de Bermudadriehoek zijn aangetroffen?

Is het waar dat, zoals de Amerikaanse schrijver Lawrence Kusche beweerde en waarmee het hoofdstuk in Raadselachtige verdwijningen afsluit, alle niet door natuurlijke gebeurtenissen te verklaren verdwijningen toe te schrijven zijn aan gebrek aan gegevens?

Tal van vragen, die misschien nooit zullen worden beantwoord.

Self clothing

,,Hi Lynn, hoe ist? Wat zie je eɕ weeɕ cɕea uit fandaag.”

,,Hi, how aɕe you? Ja, dat hooɕ ik meeɕ. Ik denk dat het komt omdat ik nog self cloting doe.”

,,ɕeally? Heb jij dan nog geen cloting bot?”

,,Nee, daaɕ wil ik nog niet aan, dat find ik eigelijk iets vooɕ oudjes die sichself niet meeɕ aan kunnen kleden; dááɕ is een aankleedɕobot vooɕ uitgevonden, hè, oɕiginally?”

,,Jawel, maaɕ ik vind het supeɕ handig. Kan je ondeɕtussen je mail checken en je social media updaten.”

,,Tɕue, maaɕ ik vind het ook fɕij expensive vooɕ so’n little bit tijdwinst; toch een duisend euɕo.”

,,Maybe, maaɕ die ɕobots en slimme appaɕaten, die nemen je een hoop moeite en denkweɕk uit handen. Jij hebt toch wel een cooking bot?”

,,Tuulijk.”

,,Ik heb fɕienden die nog self cooking doen. Heel cute. Maaɕ het zijn ook wel weiɕdo’s, fooɕal hij. Die doet selfs nog ne-cycling, echt uit het jaaɕ nul.”

,,Oh, maaɕ ik weet nog wel dat ik m’n eeɕste e-bike kocht. Ik was een fan de laatste, dat wel.”

,,Okay, maaɕ jij ben al 36, toch? ɕeally old.”

,,Okay?”

,,Soɕɕy, het was maaɕ een joke.”

,,Okay. Die fɕienden fan jou, hebben die wel een dish bot?”

,,Nee, die moeten de dingen nog self in de afwasmachine zetten. Maaɕ ze waɕen pas een keeɕ bij mij en toen sagen ze toch wel dat die dish bot en de slimme appaɕaten waaɕ die mee sameweɕkt supeɕ handy sijn. Dus misschien dat ze ook wel een keeɕ stoppen met self-washing. Maaɕ ja, ze zijn al in de feeɕtig. En ze denken nog steeds een beetje dat je feel moet bewegen om niet fat te woɕden.”

,,Hadden ze dan nog nooit van ɕeplace food gehooɕd? No caloɕies.”

,,Tuulijk wel, maaɕ ze waɕen bang dat dat gevaaɕlijk vooɕ je gesontheid is, of so.”

,,Oh my goodness.”

,,Ja, dus misschien kan ik se nog een keeɕ oveɕtuigen. Ik hoef at home ten minste neɕgens meeɕ oveɕ na te denken, dus kan ik nice feel uɕen maken op de assuɕance office, you know.”

,,ɕight. En in bed? Heb je daaɕ ook een ɕobot nodig?”

,,Hihihi, nee, daaɕ doen we het nog sondeɕ.”

,,Self-sexing?”

,,Noem je dat so? Maybe.”

Slepen met wilde planten en dieren

In het RD stond vorige week een mooi artikel, al zeg ik het zelf: kunstgrepen in het moderne natuurbeheer in Nederland. Over kippen op de Hoge Veluwe, buitenlandse vogels op de Sallandse Heuvelrug, roofdieren die naar ons land worden gehaald en tuinieren met wilde planten in natuurgebieden.

En over bloembakken op het Kootwijkerzand. Maar laat ik meteen aangeven dat geval, hoewel opmerkelijk, niet afkeurenswaardig te vinden. Zijn de andere genoemde zaken dan wel afkeurenswaardig? In zeker opzicht wel, inderdaad, al zijn er ongetwijfeld argumenten pro te geven. Dat "zeker opzicht" weegt voor mij echter zwaarder, en dat is dat ik graag het verschil wil blijven zien tussen een tuin of boerderij en een natuurgebied. In een tuin of op een boerderij zijn de gewenste planten en dieren bewust gebracht, in een natuurgebied zijn ze vanzelf gekomen, ook al heeft de beheerder wellicht nadrukkelijk moeite gedaan om de betreffende soort(en) een leefplek te bieden. Zo was het vroeger. Zo is het op sommige plaatsen nóg.

Maar niet overal meer, want de lijst van (her)ingevoerde dieren groeit en natuurbeheersorganisaties als Natuurmonumenten zaaien inmiddels volop. De discussie gaat tegenwoordig niet meer over of inzaaien (of slepen met dieren) principieel gewenst of ongewenst is, maar over de specifieke voorwaarden waaronder het kan gebeuren. De één is daar strenger in dan de ander, en er zijn rapporten over geschreven, maar ik vind dat allemaal niet interessant. Als het aan mij ligt wordt er in het Nederlandse natuurbeheer een principebesluit genomen. Niet "nee, tenzij" maar ronduit "nee". Geen gesleep met planten en dieren waarvan wij mensen willen dat ze ergens moeten leven. Daar gaan wij niet over, zegt Chiel Jacobusse in het artikel. Laat de natuur de natuur zijn, zegt Benno te Linde. Spontaniteit is een belangrijk kenmerk van natuur, zegt een korstmossenliefhebber op het forum van Waarneming.nl; met het uitzetten van soorten is ecologisch onderzoek eigenlijk niet meer mogelijk.

Als ik planten zoek voor mijn herbarium, dan zoek ik wilde planten, geen verwilderde of uitgezaaide. Daarvoor kan ik ook naar een (heem)tuin. Laten we ons uiterste best doen zo veel mogelijk (kwetsbare) inheemse planten en dieren een goed leefgebied te bieden, en het dan aan henzelf over te laten of ze zich vestigen dan wel blijven. Ons aangeharkte land heeft dringend behoefte aan echtheid.

APP

,,Ik stuur je wel een app'je.”

,,Een aapje?”

,,Nee, een épje. Ep. Eppen.”

,,Eppie!”

,,Jullie snappen het allebei niet. ’t Is geen ep, ’t is geen aap, ’t is APP.”

,,En dat spreek je uit als –”

,,– Aa pee pee. Een afkorting van Actinobacillus pleuropneumoniae.”

,,Van wát?”

,,Een besmettelijke ziekte. Je word er hijgerig van.”

,,Kun je er ook dood van gaan?”

,,Als je er niks aan doe ga je er dood aan.”

Det høye Nord

Westerling als we zijn hebben we de neiging onze blik naar het westen te richten; de Randstad, en vooral Amerika: de bron van technologische vooruitgang, de grootmacht van het NAVO-bondgenootschap, de verwezenlijking van de kapitalistische droom. Hoe langer hoe meer mensen raken er echter in teleurgesteld, en terecht. Amerika is een raar land, met – om maar wat te noemen – een de menselijke maat ver te boven gaande grootschaligheid, dat is gegrondvest op onrecht tegen de oorspronkelijke bewoners.

Redenen genoeg voor velen om de blik liever te richten naar het zoele zuiden – dat evenmin volmaakt is. Droogte, hitte en ontevreden volksstammen (Afrika), maffia (Italië), economische malaise (o.a. Griekenland), een geschiedenis van nietsontziende godsdienstwoede (Spanje), onverdraagzaamheid (Frankrijk)… Het zuiden is geen paradijs.

Dan maar naar het oosten. Wat zien we daar? Rusland dat nog op zoek is naar een geschikte staatsvorm, China dat hard op weg is een totalitaire staat te worden en steeds meer (economische) macht naar zich toe trekt, Japan dat mensen vervangt door robots, India waar onder een denkmantel van democratie slavernij aan de orde van de dag is, het Midden-Oosten als onverzadigbare vuurhaard. Door dat alles heen vinden allerlei Oosterse religieuze stromingen hun weg naar het Westen waar de afschaffing van het christendom een vacuüm heeft achtergelaten; bewegingen en technieken die een uitweg bieden uit de kapitalistische zakelijkheid, maar waarheen leidt die uitweg? De afgrond in, zo blijkt onder meer uit het lezenswaardige boek Het domein van de slang.

Zo blijft er nog maar één windrichting over: het noorden. Een blik op de wereldkaart leert het al: het noorden boven! Warme zuidenwind in de rug, koele noordenwind in het gezicht. Op naar Scandinavië.

Het hoge noorden, de oorsprong van de beschaving (volgens een overigens ietwat zweverige levensbeschouwing), waar al vele jaren rust, vrede en welvaart heersen; waar vluchtelingen met open armen worden ontvangen (Zweden), waar mensen elkaar gewoon aanspreken in hun eigen dialect (Noorwegen), waar eeuwenoude tradities in ere worden gehouden (IJsland).

Scandinavië is een verlichte streek, niet alleen in de zomer. Standsverschillen zijn nagenoeg verdwenen, het verschil tussen mannen en vrouwen ook. Voorstellen voor genderneutrale voornaamwoorden komen hier vandaan. En kinderen met het syndroom van Down zie je er bijna niet meer: wordt in Nederland 'slechts' ongeveer 90% van het aantal mongooltjes al vóór de geboorte gedood, in Denemarken is dat 98 en in IJsland zelfs 100%. Dat betekent overigens wel dat de baarmoeder daar in het noorden geen erg veilige plek is. Dat geldt voor China, waar na de invoering van de één-kindpolitiek een groot vrouwentekort ontstond, maar ook voor Noorwegen, waar "selectieve foeticide op meerlingen" is toegestaan. En dat terwijl daar ooit de doodstaf stond op zwangerschapsafbreking.

Bij abortus provocatus wordt een kindje gedood. Dat wordt in alle toonaarden ontkend door voorstanders en belanghebbenden – eufemismen als "zwangerschapsproduct" en "zwangerschapsonderbreking" zijn niet van de lucht, hoewel abortusartsen onderling wel het woord "kind" in de mond durven nemen.

Gedood – nauwkeuriger: wreed vermoord. Bij een zwangerschap tot 13 weken wordt het kindje middels curettage in stukken weggezogen. Is het kindje ouder dan 13 weken, dan moet het eerst met een tang in stukjes worden geknipt.

Keuzevrijheid voor de vrouw, is het motto. Meer dan één op de tien vrouwen die een abortus laten plegen wordt echter onder druk gezet door haar omgeving. Dat is wachten op moeilijkheden. Die komen er dan ook, onder druk gezet of niet.

Het verhaal dat legalisering van abortus leidt tot minder moedersterfte gaat niet op, zo blijkt onder andere in Zuid-Afrika, Chili en Nicaragua. Een mogelijke oorzaak is dat er bij een verbod op abortus meer oog komt voor de sociale kant, hulp bij ongewenste zwangerschappen. Want dat de nood soms hoog is valt niet te ontkennen, en daarom zijn er ook in Nederland organisaties die hulp bieden (Fiom, Siriz, Er is hulp). Desondanks blijven Westerse landen de rest van de wereld onder druk zetten om wettiging van ongeboren-kindermoord.

Naar de rechten van het kind vraagt niemand, hooguit degenen die hun zwangerschap wél willen voldragen. Toch is Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens net zo goed toe te passen op ongeborenen. De intrinsieke waardigheid van een mens is niet gebaseerd zijn eigen mogelijkheden die te uiten, maar op soortspecifieke eigenschappen zoals taal, creativiteit en rationaliteit, stelt ethicus Daniel Sulmasy. Eenvoudig gezegd: een mens is beschermwaardig omdat hij mens is, niet slechts als hij alle menselijke capaciteiten bezit. De plek waar hij zich bevindt doet evenmin ter zake. Dus mag het ook niet uitmaken of hij zich in de baarmoeder bevindt of daarbuiten; een ongeboren kind is een uniek mens en geen onderdeel van het lichaam van zijn moeder, zo weet waarschijnlijk iedere zwangere vrouw:

-          vanaf dag 22 klopt het hartje, en ogen, spieren en rugwervel beginnen zich te vormen

-          vanaf week 8 werken ook hersenen, longen, nieren, lever en darmen en heeft het kindje gevoel

-          in week 24 kan het vingers en tenen bewegen

-          in week 18 kan het geluiden van buiten horen

-          vanaf week 22 reageert het ook op die geluiden.

Enzovoort. Bij een miskraam op 12 weken kan er alsnog een geboorteakte worden opgesteld. En dan te bedenken dat in Nederland tot week 24 (in de praktijk tot week 22) het ongeboren kind mag worden gedood, en in een (noordelijk) land als Canada zelfs gedurende de hele zwangerschap. De Canadese Nick en Maaike Rosendal merken op: "(…) abortus zal worden getolereerd zolang het onzichtbaar is. Groepen die in het verleden ander onrecht bestreden waren zich hier eveneens van bewust."

Universitair docent Stephane Mercier schreef: "De waarheid is dat abortus moord op een onschuldige persoon is. Het is zelfs een bijzonder verwerpelijke moord, omdat de persoon in kwestie weerloos is."

Een staat die zijn eigen burgers selectief elimineert heeft veel weg van Hitlers Derde Rijk.

Kortom: een vlucht naar het noorden biedt geen soelaas. Gewoon in Nederland blijven kan, maar misstanden zijn er hier niet minder dan elders, daaraan heb ik de afgelopen jaren genoeg afleveringen gewijd. Naar beneden, de (af)grond in, is geen uitweg uit de ellende. Blijft slechts de weg naar boven over.

De kannibaal

Hij heeft een wat vreemde liefhebberij, waar hij niet mee te koop loopt. Hij is namelijk kannibaal, en dat wordt in zijn omgeving tamelijk weinig gewaardeerd.

Hij heeft echter één probleem, en dat is dat hij zijn liefhebberij maar zelden kan uitoefenen. Een heel enkele keer krijgt hij een stukje toegestuurd van een vriend die moordenaar is. Maar die moet daar erg voorzichtig mee zijn, omdat zijn hobby zo mogelijk nog minder op prijs wordt gesteld.

Doorgaans moet hij dus watertandend genoegen nemen met wat filmpjes en dergelijke, maar erg veel bevrediging schenkt dat niet, dat kun je begrijpen. Met afgunst kan hij soms lezen over Paoeaanse koppensnellers of andere menseneters. Die konden hun liefhebberij ten minste uitleven.

Bij zomerdag, als hij op het strand komt, staat hij soms te gunzen als hij daar tonnen mensenvlees ziet sudderen in de zon, als in een spetterende braadpan. Je snap wel dat zo’n liefhebber het water in de mond loopt bij de aanblik van zoveel heerlijks dat daar gaargestoofd wordt. Maar ja, hij kan er niks mee. Per slot is hij geen moordenaar, dat is zijn vak niet.

Maar nu heeft hij een geniale inval gekregen: hij moet eens gaan kijken bij een abortuskliniek. Het schijnt dat daar per week heel wat jonge mensjes worden doodgemaakt en weggegooid. Vaak heel klein, en dat is makkelijk om mee te nemen. Alleen is hij er nog niet achter hoe hij daar ongezien aan kan komen. Gaat het in vuilniszakken in de afvalbak, of met spoelwater het riool in? Hij zal nog wat onderzoek moeten doen, maar stellig kan hij in deze richting verderkomen. Een mens moet zijn lievelingsgerecht ten slotte vaker dan eens in de tien jaar kunnen proeven.

KO II

Economische sancties, een neergeschoten vliegtuig, Engeland wijst Russische diplomaten de deur, de wapenwedloop wordt hervat. De Tweede Koude Oorlog komt eraan. Wie zijn er gebaat bij? Vooral wapenfabrikanten. En is het nodig? Dat is zeer de vraag.

Als Poetin binnenlandse tegenstanders laat vergiftigen is dat al niet zo best, maar dat gaat ons nog niet zozeer aan. Als echter buitenlanders het slachtoffer worden is het andere koek. Maar klopt het verhaal? Laat er eerst eens een onafhankelijke commissie onderzoek gaan doen. Maar stel dat Poetin wél achter de vergiftiging zat – wat niet onmogelijk is, want Poetin is een sluwe vos die slechts uit lijkt op macht –, waarom zou hij dan voor zoiets opdracht geven? Bespioneren Nederland en België elkaar soms ook? Na een tijdelijke verlichting rond de regering van Gorbatsjov is er opnieuw een vijandige sfeer ontstaan tussen Rusland en het Westen. Volgens Evert van Vlastuin is dit in niet onbelangrijke mate het Westen te verwijten, dat Rusland kleinerend en achterdochtig behandelt.

De EU papt aan met het verraderlijke, islamitische, Aziatische Ankara en kijkt toe hoe de Turken haar bondgenoten de Koerden afslachten, maar laat het christelijke, Europese Moskou links liggen. In plaats van zich in te spannen voor verbreding tot een Noord-Aarde-VerdragsOrganisatie breidt de NAVO onder leiding van de VS zich slechts uit naar het oosten om Rusland de voet dwars te zetten en schreeuwt West-Europa moord en brand als het Kremlin de Krim terugplaatst bij Rusland. In 1945 gaf het Westen er blijk van te hebben geleerd van de geschiedenis, om een nieuwe wereldoorlog te voorkomen. In de eenentwintigste eeuw lijkt zulk inzicht geschiedenis te zijn en maken we gewoon weer een nieuwe Koude Oorlog.

Laat de Koerden maar verrekken

In de strijd tegen het barbaarse ISIL waren het de Koerden die de kastanjes uit het vuur haalden. Dom van ze, want ze hadden kunnen bedenken dat ze er niet voor beloond zouden worden. Zo is het immers altijd al gegaan.

Turken zijn schurken, zegt een criticus. Maar die schurken hebben gelijk dat ze hun kans waarnemen. Konden ze het vóór de oorlog in het Midden-Oosten niet maken buiten hun landsgrenzen te opereren, nu is er niemand die ze iets in de weg legt. De taak van het Westen in het MO zit erop, de Koerden moeten maar zien. Geen vrijheid, geen eigen staat, in welk van de vier landen waarover het volk verdeeld is dan ook. De VN is een waardeloze club die zich blindstaart op Israël en zijn zogenaamd zielige Palestijnen. De NAVO brandt zich niet aan het conflict want Turkije is lid en de Koerden niet. Beste Koerden, verrek maar.

Verder als guerilla? Ik wens u veel succes.

Referendum sleepwet

Wie het voorlaatste bericht gelezen heeft begrijpt dat ik dankbaar gebruik heb gemaakt van de laatste mogelijkheid aan een raadplegend referendum deel te nemen. En wie "Het internet der dingen" heeft gelezen vermoedt wellicht al dat het een tegenstem was. Met dank aan de Amsterdamse studenten die de moeite namen honderdduizenden handtekeningen op te halen die de overheid verplichtten een referendum uit te schrijven.

De argumenten voor of tegen de 'sleepwet' hoef ik niet uiteen te zetten; die heb je vast al ergens gelezen. Alleen dit: dat ik de kans groter acht dat een kwaadwillende (op persoonlijke titel of gestuurd door de Amerikaanse of Turkse regering) misbruik maakt van mijn gegevens dan dat ik op straat omvergeblazen word door een bom van een terrorist die met de nieuwe wet wél en met de oude niet onderschept had kunnen worden. Natuurlijk, ik zit bij Google (bewust niet bij Fakebook enz.) die ongetwijfeld misbruik maakt van mijn persoonsgegevens, maar daar kies ik zelf voor. Voor een AIVD-actie niet.

Buma is er echter van overtuigd dat hij Nederland een dienst bewijst met de Wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Dat zal hij oprecht menen en het is flink van hem dat hij al van tevoren aangeeft de uitkomst van de volksraadpleging te negeren. Maar democratisch is het niet. Integendeel, het geeft blijk van een elitaire houding die zich niet wil laten corrigeren door het volk. Het is veelzeggend dat bij alle drie de referenda (Europa, Oekraïne en Wivd) de uitslag tegen de wens van de regering in ging. Gelukkig heeft de overheid de vorige, althans de eerste, niet genegeerd. Het is te hopen dat Buma deze keer niet zijn zin krijgt. Een Gestapo-wet invoeren én een referendum negeren zou blijk geven van een dubbel wantrouwen ten opzichte van de burger. En dat zou omgekeerd het vertrouwen van de burger in de overheid niet vergroten.

Stem geen SGP

Voor Amsterdammers de volgende raad: stem tijdens de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart niet op de SGP. Om drie redenen:

1. De SGP heeft er geen schijn van kans in de gemeenteraad te komen, dus een SGP-stem is een verloren stem;
2. Bij de ChristenUnie zitten goede mensen die een stem waard zijn, zoals ds Visser en Jurjen ten Brinke;
3. De SGP-lijst wordt aangevoerd door een vrouw. Om dit laatste gaat het me nu.

Wat beweegt een vrouw zich kandidaat te stellen voor een SGP-lijst? Het economisch beleid? Des te erger. Of geeft het blijk van verlegenheid bij de kiesvereniging: gebrek aan geschikte mannen? Dan moet zo'n kiesvereniging ernstig overwegen zichzelf op te heffen. Want vrouwen op de SGP-lijst, dat is de SGP onwaardig. Niet alleen omdat leiding geven – wat het lijsttrekkerschap van een politieke partij en het werk van de gemeenteraad is – bijbels gezien een taak is voor mannen, maar ook omdat het in een van oorsprong mannenberoep als de politiek, de politie, de bouw of de leiding in het bedrijfsleven mijns inziens moeilijk is voluit vrouw te zijn. Als je het hier niet mee eens ben: wat let je om een andere partij te kiezen waar je wel op een vrouw, of liever: manwijf, kun stemmen? In Nederland hebben we gelukkig keus genoeg. Laat er alsjeblieft één vrouwvriendelijke partij overblijven, waar vrouwen het nog als een eer kunnen beschouwen invloed uit te oefenen op de achtergrond, in plaats van zich te moeten laten meeslepen in de waan van de moderne samenleving die vrouwen gelijk wil maken aan mannen, ten koste van de nodige vrouwelijkheid. SGP'ers in Amsterdam, Vlissingen, Amersfoort, Sliedrecht, Zoetermeer, Nissewaard en Zeist: geef op 21 maart het signaal dat een vrouw op een SGP-lijst niets heeft te zoeken; er zijn immers andere partijen genoeg.

Politiek

Hoewel ik niet zo politiek-geïnteresseerd ben komt er af en toe een nieuwsbericht uit de vaderlandse politiek voorbij waarvan ik denk: daar moet iets over gezegd. Vandaag twee van zulke gevallen: "Tweede Kamer erkent Armeense genocide" en "Tweede Kamer stemt referendum weg".

Het eerste lijkt het grote nieuws, omdat het over het buitenland gaat; de nieuwswaarde van een gebeurtenis is bij de krant immers omgekeerd evenredig aan de afstand, dus nieuws uit het buitenland dat de krant haalt is bijna altijd groter nieuws dan binnenlands en zeker dan regionaal nieuws. En inderdaad heeft dit nieuwsgeval gevolgen voor de politieke verhouding met Turkije. Maar hoe belangrijk is dat? En bovendien: is het niet bespottelijk dat er zo lang wordt gedimdamd over er erkenning van iets dat in feite al tientallen jaren duidelijk was? Honderdduizenden Armeniërs werden vermoord door het Ottomaanse Rijk (wat iets anders is dan Turkije, Erdogan). Zoiets heet genocide, volkerenmoord. Zeg waar het op staat en betoon meeleven met (de nakomelingen van) de overlevenden.

Het tweede bericht lijkt onbeduidend. Immers, het raadplegend referendum is maar één keer gebruikt, toen in 2016 met het Oekraïeneverdrag. De regering heeft daar niet veel mee gedaan. En misschien was een zo ingewikkelde kwestie ook niet de handigste om een referendum voor uit te schrijven. Maar om dat ding dan maar af te schaffen, dat geeft een verkeerd signaal af: de mening van het volk doet er niet zoveel toe; de volksvertegenwoordigers vertegenwoordigen (de naam zegt het al) het volk, en daar moet je het maar mee doen.

Daar is een kanttekening bij te plaatsen. In Nederland bestaat het stelsel van evenredige vertegenwoordiging; daar mogen we blij mee zijn, want in stelsels als het Engelse hebben alleen de grote partijen een kans. En we hebben vele partijen. Ondanks dat dat vaak onhandig is voor kabinetsformatie mogen we ook daar blij mee zijn, want met een twee-partijenstelsel als in de VS is stemmen voor de meeste burgers in feite niet zinvol, omdat er geen partij is die ook maar in de buurt van je eigen standpunt komt, tenzij je door het jarenlange bestaan van slechts twee partijen (kleintjes die geen kans maken buiten beschouwing gelaten) zodanig gehersenspoeld ben dat je in één van die twee richtingen gestuurd ben en niet beter weet.

Bij ons zijn we dus een stuk beter af, maar toch vormt, denk ik, het parlement geen afspiegeling van de bevolking. In de Kamers zitten namelijk mensen die a) hoger opgeleid zijn dan gemiddeld en b) politiek geïnteresseerd zijn (plus misschien nog een paar verschillen). Dat is niet erg omdat je voor de regering van het land eigenlijk alleen maar zulke mensen kun gebruiken, maar dat zou niet het enige moeten zijn. Daarom is een raadplegend referendum een nuttig middel om ook de rest van het volk te raadplegen. En getuigt het van elitariteit (en bij D66 van het gebruikelijke weerhaangedrag) die mogelijkheid af te schaffen. Onverstandig.

(Maar tja, ik ben niet voldoende politiek geïnteresseerd om me verkiesbaar te stellen met het doel dergelijke misvattingen te bestrijden…)

De devaluatie van "zij"

,,We hebben een nieuwe directeur.”

,,O. Hoe heet hij?”

,,Niet “hij”, het is een "zij".”

Geloof jij het? Ik niet. Directeur is een mannenberoep en "directeur" is ook de mannelijke aanduiding van dat beroep; als iemand zich geen "directrice" laat noemen, praat dan ook over 'm als "hij".

“Om transgenders en sommige andere ‘anders geaarden’ tegemoet te komen zijn we op zoek naar sekseneutrale vormen in plaats van "hij" of "zij". Welke mogelijkheden biedt onze taal?”

Op deze vraag heeft het Veluws een antwoord. Ik zal het uutleggen.

“Hie” gebruuk je veur een man, “zie” veur een vrouw. Transgenders kenne we niet. Toch hejje sums van die gevalle, dajje zeit: dit is gien man of vrouw, mar ’t leeft wel. Een koe beveurbeeld. Tegewoordig bin d’r een heêle kwak minse – stadse luu die niks van koên ofwete – die veur een stier "hij" gebruke en veur een koe "zij". Is dat gek, dan? Een koe is toch een vrouwelijk dier? Tuurlijk, da's waor. Mer dat betekent nog nie dat een koe een vrouw is. "Zij" gebruuk je alleên veur echte vrouwe. Alle beeste bin "hie" en zelfs kleine kiender van minder as een jaor oud kujje gerust "hie" hete.

Dus heel simpel: alles wat gien echte vrouw is, is "hie" ("hij"). Of dat noe zo'n v'rgissing van de natuur is, of êên die wel mit een vrouwelijk lief gebore is mer d'reige (of beter: z'neige) gaot gedraogen as een man, of een vrouwelijk dier – in al zukke gevalle kujje gewoôn "hie" ("hij") gebruke.

“Maar dat is vrouwenonderdrukking! ” Zou 't? Denk nao. V'rmoedelijk praot je gewoôn de feministen nao en weet je nie beter of 't heurt zo – "politiek correct" – mer, hejje dan nie deur dat dat feminisme een stompzinnige beweging is? Opkomme veur vrouwe deur ze mannelijke kenmaarke te geve – kleer, waark en noem mar op. Is dat opkomme veur vrouwe? 't Is net zoiets as wilde peerd beschaarme deur ze te temme, of geêle roôzen onder de andacht te brenge deur ze roôd te vaarve.

As die domme feministe d'r zin kriege hou je gien vrouwe meer over en kujje alles "hie" hete. Mer ondertusse wört "zij" steeds meer gebruukt. "Zij" is aan inflatie onderhevig, um 't es op z'n Hollaands te zègge.

Gebruuk je boerev'rstaand. Veur beeste en alle ondudelijke gevalle, ok al he'n ze biologisch geziejn een vrouwelijk lief, gebruuk je gewoôn "hie". "Zie" is een eervolle anduujing waor alleên echte vrouwe recht op he'n. Die bin d'r steeds minder, da's wel jammer.

Honden jagen schapen de dood in

19 januari 2016

Een hond heeft afgelopen vrijdag op de Woudseweg in Schipluiden meerdere schapen gebeten. Dat meldt de wijkagent op de website van de gemeente Midden-Delfland. Diverse schapen zijn doodgebeten. Eén schaap was dusdanig verwond, dat de politie het dier op verzoek van de eigenaar heeft doodgeschoten.

22 februari 2016

Tien schapen werden gedood tussen 13 en 17 februari, ineen wei aan de Kaaidijk in Schalkwijk. Ze waren verdronken en een aantal was flink aangevreten. Het is zeer waarschijnlijk het werk van een hond, die de dieren de stuipen op het lijf heeft gejaagd.

5 september 2016

Ter hoogte van de Marinesteiger tussen Stad aan 't Haringvliet en Middelharnis aan de geasfalteerde dijk zijn door een hond enkele schapen het Haringvliet in gedreven. De schapen waren behoorlijk aangevreten en zijn verdronken.

14 oktober 2016

Op vrijdag 14 oktober rond 11.10 uur hebben aan de Abtswoude enkele honden een aantal schapen gebeten. Er zijn twee eigenaren gezien, met ongeveer zes honden. De eigenaren zijn weggerend, zonder zich te bekommeren om de gewonde schapen.

30 oktober 2016

Twee schapen zijn afgelopen weekeinde verdronken, nadat ze door vermoedelijk honden zijn opgejaagd in een weiland in Eck en Wiel. Dat meldt de politie Buren op Facebook. Daarnaast hebben meerdere schapen bijtwonden opgelopen.

7 maart 2017

Dinsdag 7 maart jl. treft de eigenaar van een schapenkudde een van zijn schapen dood aan in een boomgaard aan de Wissekerkseweg. Het drachtige schaap is zeer waarschijnlijk doodgebeten door een hond.

6 april 2017

Vier schapen en twee lammetjes in het Limburgse Eijsden zijn doodgebeten door loslopende honden. Een van de schapen was drachtig.

3 mei 2017

Twee honden hebben woensdagochtend in Bakkeveen een schaap en een lam doodgebeten en andere schapen verwond. Een schapenhoeder belde de politie dat er twee honden tussen zijn schapen liepen en om hun heen beten.

30 mei 2017

In natuurgebied Schoterveld bij Bant is maandagmiddag een schaap doodgebeten door een hond. Dat laat boswachter Harco Bergman weten via Twitter. De eigenaar van de hond heeft zich daarna gemeld bij de herder met de mededeling 'dat doet hij anders nooit'.
Volgens Bergman was de hond ontsnapt aan de aandacht van zijn baasje. Vervolgens heeft hij een van de 40 schapen in het gebied te grazen genomen.

3 juni 2017

Een tweetal schapen is de afgelopen week doodgebeten door een hond. Ze werden in een hondenuitlaatgebied in Doetinchem aangevallen door niet aangelijnde dieren.

11 juni 2017

Op de Schwienswei in Sittard zijn drie schapen door een of meer honden doodgebeten. De dieren graasden er in een omheind gebied.

30 augustus 2017

Aan de Twickelerblokweg in Borne is vanmorgen (woensdag) een dood schaap in een weiland aangetroffen. Het vermoeden bestaat dat het dier dinsdag is doodgebeten door een hond.

13 september 2017

Een loslopende husky heeft gisteren een slachtpartij aangericht in een weiland bij Wijk en Aalburg. Zeven schapen vonden daarbij de dood.

8 oktober 2017

Een losgebroken hond heeft zondagochtend bij de wijk Reitdiep in Groningen vier schapen de dood in gedreven. Voor het leven van nog twee schapen wordt gevreesd en drie andere liepen ernstige bijtwonden op.

14 oktober 2017

Een loslopende hond heeft gisteren op de Utrechtse Heuvelrug vier schapen aangevallen.

Volgens een boswachter van Natuurmonumenten heeft de hond de schapen ook gebeten.

idem

In Laag Zuthem zijn in de nacht van vrijdag op zaterdag vier schapen doodgebeten. Twee schapen liepen verwondingen op. Volgens de ter plaatse geroepen dierenarts moet een grote hond de dader zijn geweest.

23 november 2017

Een hond heeft donderdagavond 23 november 2017 in een weiland langs de Tiendweg tussen Nieuw-Lekkerland en Kinderdijk schapen aangevallen. Eén schaap overleefde dit niet. Drie andere schapen raakten gewond. De hond, die werd uitgelaten door zijn baas uit Nieuw-Lekkerland, wist rond 20.15 uur het weiland met de 18 schapen in te komen en begon vervolgens met de aanval.

27 december 2017

Schapenhouder en loonwerker Anne van der Meulen uit Zwaagwesteinde heeft vorige week vijf dode schapen in de sloot en op zijn land aangetroffen. Hij gaat er vanuit dat een hond achter de schapen aan heeft gezeten.

2 januari 2018

In Wijk en Aalburg kwam de brandweer dinsdagmiddag in actie nadat een hond een aantal schapen had opgejaagd. Zij kwamen daardoor in een drassig gebied achter de Maasdijk terecht. De brandweer kon niet voorkomen dat twee schapen verdronken.

7 januari 2018

Een losgeslagen hond heeft in Uitgeest negen schapen verwond en een gedood. De beestjes liepen rond in een weiland. Volgens de eigenaar van de schapen beet dezelfde hond vorig jaar al vijf schapen dood.

En het nieuwste drama:

8 januari 2018

Bij Heteren in de provincie Gelderland zijn zeker 43 schapen verdronken in het hoge water van de Nederrijn. Dat meldt Omroep Gelderland. De schapen stonden op het droge, maar doordat zogenaamde ‘hoogwatertoeristen’ met hun honden de omheiningen negeerden, werden de schapen het water in gedreven.

Ik weet niet hoe het u vergaat, maar als ik zulke dingen lees krijg ik de neiging te roepen: “Dood aan de honden!” En dan noem ik alleen nog maar gevallen

-          uit Nederland,

-          waarbij schapen het slachtoffer waren,

-          in de afgelopen twee jaar.

En dan zijn dit ze mogelijk nog niet eens allemaal.

Nu zou het bij nader inzien overtrokken zijn vanwege het gedrag van een paar boosaardige honden met alle soortgenoten af te rekenen. Hoewel een schaap een nuttig dier is dat kostbaar voedsel omzet in wol, melk en/ of vlees en honden niets van dit alles te bieden hebben om van hun nog veel kostbaarder voedsel (wat betreft voor de productie benodigde energie-investering) iets terug te geven, bestaan er toch ook nuttige exemplaren, zoals geleide- en speurhonden.

Kortom: als algemene maatregel is verhoging van de hondenbelasting wellicht zinvol, maar verder zouden voor drama’s als hierboven – net als voor alle misdaden – alleen de boosdoeners moeten boeten: de roofzuchtige honden en hun op z’n minst onvoorzichtige eigenaar. Valse honden behoren zonder pardon te worden afgemaakt, of ze nu mensen gebeten hebben of schapen. En als hun gedrag schade veroorzaakt door nalatigheid van de eigenaar moet die de schade vergoeden. Plus een fikse boete voor het laten loslopen van zijn hond. Dat is wel het minste wat kan worden gedaan om het leed voor de arme schapen en boeren te verzachten.

Een hond blijft een roofdier. Zelfs al is hij thuis zo mak als een lammetje, als de gelegenheid zich voordoet kan zijn instinct onverhoeds de overhand krijgen. Eigenlijk zou hij dan ook niet als gangbaar huisdier moeten worden gehouden.

Het belang van taalvaardigheid (2)

Waarom is taalvaardigheid dan zo belangrijk? Ik noem u drie redenen:

1. Begrijpen en begrepen worden. Taalregels dienen een doel. Zo meteen geef ik een paar voorbeelden van hoe onduidelijk het kan worden als je de regels niet goed beheers. Vaak gaat het om grammatica (woordkeus).
2. Intelligent overkomen, domoren en bedriegers ontmaskeren. Kwaadwillenden die je, via een aanbieding op het internet of een berichtje in je digitale postvak, geld willen aftroggelen, kun je meestal herkennen aan hun gebrekkige Nederlands. In een bericht dat echt van de bank afkomstig is zul je lang moeten zoeken om ook maar één foutje te vinden. Vaak gaat het om spelling (letterkeus).
3. Orde en regelmaat houden het leven op hun manier prettig overzichtelijk. Je zou zelfs kunnen denken aan schoonheid, zij het een subjectief aspect daarvan. Vaak gaat het om uitspraak (klankkeus).

Goed, de voorbeelden.

bij 1:

-          Een varken eet liefst… twee tot drie kilo voer per dag? Nee, een varken eet liefst patat. (Bedoeld is "maar liefst".)

-          Wat is er leuker om... Geen idee hoe deze zin verder moet.

-          U zal duidelijk zijn… ("Het zal duidelijk zijn voor u"; anders moet je zeggen: "U zult duidelijk zijn")

-          Je moet je niet drukker maken als dat nodig is. (Anders: "Je moet je niet drukker maken dan nodig is"; tenzij je Veluws wil praten, dan kun je rustig zeggen "as".)

-          Dirk gaat verder als Henk. (Blijkbaar verandert Dirk van naam. Anders ook hier "dan".)

-          Maar niet nadat we gegeten hebben. Dus vóór het eten, al krijg je de indruk dat bosjes mensen willen dat er begrepen wordt: na het eten. Maar dan zou je moeten zeggen: "niet dan nadat".

-          “We kunnen het feestje wel buiten houden, mits het regent.” Leuk, een feestje in de regen. Veel mensen kennen echter het verschil niet tussen "mits" en "tenzij". Je zou de taalkundigen de kost moeten geven die zeggen: “Taal verandert; als veel mensen een bepaalde fout maken wordt die op den duur juist, en daar is niks mis mee.” Dan gaan mensen schrijven “We kunnen niet instaan voor de aanwezigheid van fouten” – wie snapt dan nog wat bedoeld wordt? Taalregels zijn nuttig.

-          Het Europees sociaal model wordt letterlijk de grond in geboord. Deze zin moet je niet letterlijk nemen.

-          Binnen nu en vijf minuten. Zie mijn uitweiding hierover.

-          Hij praatte over het eerste effect van de klimaatverandering die zichtbaar werd in Nederland. Zo gezegd werd de klimaatverandering zichtbaar, wat merkwaardig is; anders moet je zeggen "dat" i.p.v. "die". Ook moet je hier een komma overwegen.

-          Het nieuwe plan is moeilijk voor te stellen. Hoezo? Kun je er geen vergadering voor beleggen? Of bedoel je misschien "is moeilijk je/ zich voor te stellen"?

-          Het meest mooie voorstel. Zulke taal slaan bijvoorbeeld rappers uit, naar analogie van het Engels. Een taalkundige pleitte er zelfs voor bij vergrotende trap altijd "meer" te gebruiken i.p.v. "-er(e)" en bij overtreffende trap "meest" i.p.v. "-st(e)". Dat wordt dan lastig voor de timmermansstagiar als zijn leermeester hem opdraagt: “Haal meer goede schroeven.”

-          Voorzitter: ,,Dan is nu het woord aan de Partij voor de Dieren. Maar die zijn niet aanwezig.” Wissel niet zomaar enkel- en meervoud om.

bij 2:

-          “Wat niet weet, wat niet deert.” Iedereen begrijpt de spreker, maar wie zegt “dat niet deert” geeft toch blijk van grotere intelligentie of althans een groter taalinzicht.

-          "Hun vinden de vrouw wiens naam ze kennen belangerijker als de gene wiens naam ze jouw niet vertelt hebben. " Wie zulke dingen schrijft zal moeite hebben een baan op HBO-niveau te vinden.

-          "Thans verzoeken wij u vriendelijk om dringend het openstaande bedrag te betalen. " Wie onze taal een beetje beheerst begrijpt dat de schrijver van deze zin een oplichter is en zal niet in de val trappen.

Bij 3:

-          "bechijpen", "pochamma", "chappig", "choot chasveld" – ben ik de enige die zulke brouwsels lelijk vindt klinken? (En ook een beetje dom.)

-          Aansluitend daaraan schreef ik eerder al iets over de Gooise of Amerikaanse 'r'.

De conclusie laat ik verder aan u over.

Het belang van taalvaardigheid (1)

Foutloos schrijven, je zou de enige niet zijn die dat ergens onderaan de ranglijst plaatst van belangrijke dingen in het leven. Laten we eens kijken wat anderen erover te melden hebben.

Maar wat mij wel zorgen baart is dat de taalvaardigheid er ook op achteruit gaat, vooral van jongeren. Al dat appen, sms’en, twitteren leidt tot een vorm van armoedige straattaal waaruit iedere nuance verdwenen is. Er is bijvoorbeeld op Twitter domweg geen ruimte voor een weloverwogen gedachte. In 140 tekens kun je alleen roepen, niet reflecteren. Dat is voor mij de belangrijkste reden om er geen gebruik van te maken.

Ook wemelt het op digitale media van grammaticale en spelfouten. Omdat jongeren steeds minder lezen en steeds meer digitaal communiceren, worden die fouten niet eens meer als fout gezien. Voor je het weet wordt het Groene Boekje weer aangepast en is die straattaal officieel geworden…

Hopelijk komt het niet zo ver.

(Ahmed Aboutaleb, burgemeester)

Beste reaguurders, er bestaan bijna geen nuttiger tijdsbestedingen dan je bezig te houden met taalvormen en hun betekenis! In feite is ons druk maken over taal nagenoeg alles wat wij in het leven doen, naast het bevredigen van primaire, vooral lichamelijke levensbehoeften. U kunt de voorpagina van de krant nuttiger vinden dan de taalrubriek, maar die laatste gaat over wat u nodig hebt om de eerste te lezen.

(Peter-Arno Coppen, taalkundige)

Datgene wat iemand toegang geeft tot de voorhoede van intellectuelen in een samenleving, is het vermogen zich, zowel mondeling als schriftelijk, foutloos, helder en genuanceerd uit te drukken in een taal waarvan zij alle finesses doorgrondt.

(Lucinda Dirven, Emilie van Opstall, Mieke Koenen en Piet Gerbrandy, universitair docenten)

Zet kroket naast cadeau, en leerlingen begrijpen direct dat spelling voor een belangrijk deel bestaat uit tamelijk willekeurig gemaakte afspraken. Dat soort inkijkjes maakt hen tot betere spellers, omdat ze de zaak leren doorzien.

(Wim Daniëls, taalkundige)

Het is voor een goede, beschaafde conversatie belangrijk dat taalgebruikers zich inspannen om zich zo verstaanbaar mogelijk te maken. Dat lukt het best met een aantal gedeelde spelregels die we met zijn allen blijven respecteren, uitleggen en overdragen. Ook tegen de mediadruk van het Verkavelingsvlaams of het Polderhollands in.

(Bart Eeckhout, hoofdredacteur Vlaamse krant)

We leven in een beeldcultuur, maar ik ben ervan overtuigd dat woorden het belangrijkst blijven wanneer het gaat om ideeën en plannen. Het woord is zo subtiel, heeft zo veel lagen. De precisie van woorden kun je nooit met beelden evenaren. Het is een enorm belangrijk wapen.

(Jaap de Jong, journalist)

(…) zaken opgespoord waar taaladviseurs tot nu toe altijd onterecht meenden dat ze 'allebei' konden, terwijl er natuurlijk nooit iets allebei kan! Minstens één manier van uitdrukken moet fout zijn, anders ontstaan er chaos en verwarring.

(Marc van Oostendorp, taalkundige)

Wie wel eens op Marktplaats.nl kijkt weet dat de meeste Nederlanders van mening zijn dat hun gebruikte eetkamertafel het best verkoopt als je erbij zet: „verkeerd in goede staat”. Correctie van dat misverstand lijkt me belangrijker dan de juiste spelling van het przewalskipaard.

(Warna Oosterbaan, redacteur Nederlandse krant)

De Nederlandse taal is veel rijker dan het Nederlandse volk in het algemeen weet. (…) Hóé je iets zegt is in hoge mate ook datgene wát je zegt. (…) Je hebt welbeschouwd drie soorten van taalvereenvoudigers: de schoften, de fielten en de ploerten.

(Heinz Polzer alias Drs. P, cabaretier)

Spelling zou niet essentieel zijn. Maar wat is geschreven taal ánders dan spelling? Wat is een geschreven woord anders dan een in een specifieke, vaste volgorde gerangschikte verzameling letters? En wat houd je over als je die zogeheten 'vernislaag' van het gespelde woord wegkrabt? Klank?

(Christophe Vekeman, schrijver)

Duurzaam?

De nieuwe ministersploeg is bekend. En zowaar, er komt een ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Dat valt niets tegen. Dat “voedselkwaliteit” had er van mij uit mogen blijven, maar vooruit; laten we hopen dat de nadruk de komende jaren minder komt te liggen op massahysteries vanwege zogenaamd hoge gehaltes aan gifstoffen en meer op natuur-, dier en mensvriendelijk geproduceerd voedsel. Duurzaam voedsel, dus.

"Duurzaam", al jaren een modewoord. Het is een prachtig woord, zowel uiterlijk als innerlijk. Maar slechts weinig woorden worden tegenwoordig zo misbruikt en uitgehold als juist dit.

(Zo gaat dat met modewoorden.)

"Duurzame" levensmiddelen blijven vaak minder lang houdbaar dan "niet-duurzame". Van "duurzame" verpakkingsmaterialen zou je verwachten dat ze niet of nauwelijks afbreekbaar zijn, maar het tegendeel is vaak waar.

Desondanks neemt het gebruik van het woord eerder toe dan af. Laten we optimistisch blijven en stellen dat dat een goed teken is: er komt steeds meer aandacht voor het milieu, de natuur, voedselverspilling, dierenwelzijn, eerlijke handel… ga zo door. Van de vier hoofdstukken in het regeerakkoord heet er één zelfs "Nederland wordt duurzaam".

Goed, dat er in het akkoord zo weinig over natuur en landschap staat (zie vorige week) heeft vast te maken met het feit dat de meeste verantwoordelijkheden op dit gebied al eerder zijn doorgeschoven naar de provincies. Het zij zo. Misschien kan het feit dat natuur bij Economische zaken is weggehaald en weer aan Landbouw is gekoppeld helpen.

Maar hoe zit het dan met Lelystad? Waarom is er een extra vliegveld nodig naast Schiphol? Is dat zo duurzaam? In plaats van het verhogen van luchthavenbelasting om het milieubelastende vliegen te ontmoedigen kiest het kabinet voor verhoging van levensmiddelenbelasting. Tja, economisch gezien een verstandige keuze.

“Groenste regeerakkoord ooit”

“Ik ben heel tevreden over dit groenste akkoord ooit”, meldt een woordvoerder van D66, “omdat ook de landbouw meegaat in de ambitieuze klimaatopgave. De natuur gaat hiervan profiteren doordat we ook in de buurt van natuurgebieden en in veenweidegebieden boeren zullen stimuleren om aan agrarisch natuurbeheer te doen – dit doen we door inzet van extra gelden uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.”

Dit klinkt hoopvol voor de natuur, zij het onheilspellend voor de boeren – in elk geval voor degenen die niet kunnen of willen inzetten op agrarisch natuurbeheer. Een minister van Landbouw lijkt er ondanks eerdere vermoedens en de inspanningen van het CDA niet te komen, laat staan een minister van LNV. Wel een minister van Economie en Klimaat wellicht, dus misschien liggen er dan toch kansen voor agrarisch natuurbeheer en andere mogelijkheden om de kampen Natuur en Landbouw, die de laatste decennia ronduit vijandig tegenover elkaar zijn komen te staan, met elkaar te verzoenen.

Nog meer opgetogen verhalen van de D66’er, zoals over een pak natuurgeld voor de provincies. Maar het gekke is dat anderen het regeerakkoord heel anders uitleggen. Volgens natuurorganisaties heeft het regeerakkoord juist geen aandacht voor natuur: “…geen enkele concrete ambitie om de teruggang van natuur en biodiversiteit en de aantasting van het Nederlandse landschap tegen te gaan. Groen gaat kennelijk niet over natuur en landschap.”

Dat zijn krasse woorden.

Hoe kan hetzelfde document zo verschillend worden uitgelegd?

In paragraaf 3.4 van Vertrouwen in de toekomst wordt onder de titel "Landbouw, voedsel, natuur, visserij en dierenwelzijn" een groot aantal actiepunten opgesomd, sommige ten behoeve van boeren (bv. voortzetting van de derogatie) en vissers (bv. voorkoming van een verbod op pulskorvisserij, waar iedereen die graag platvis eet blij mee zal zijn). Andere maatregelen leggen aan deze ambachtslieden veeleer beperkingen op (bv. de Nitraatrichtlijn), maar zullen de natuur (op termijn) ten goede komen. Er staan zeker sympathieke voorstellen in, zoals

-          boeren en tuinders die meer doen dan verplicht zullen hogere prijzen beuren

-          bevordering stadslandbouw en landwinkels

-          compensatie voor agrarisch natuurbeheer nabij Natura-2000-gebieden

-          meer ruimte voor aan voedselbank doneren van overschotten uit supermarkten en horeca

-          voortzetting beleid nationale parken

-          beheer Waddenzee

-          in-achtneming van soortgrenzen bij plantenveredeling

Het is een compromisakkoord, zoals waarschijnlijk altijd en zeker nu te verwachten (VVD economie, CDA boerenbelangen, D666 en ChristenUnie natuur). De natuur komt inderdaad niet erg nadrukkelijk naar voren. De bescherming van bedreigde planten, dieren en landschappen wordt kennelijk overgelaten aan de provincies en aan particuliere beheersinstanties, kleinschalige agrarisch-natuurbeheerinitiatieven daargelaten. Door de regeldruk zal de schaalvergroting alleen maar toenemen en dat zal onverbiddelijk ten koste gaan van wat er nog over is van de Nederlandse landschappen, voor zover nog – zoals het zou moeten – in beheer bij boeren. De laatste oude boertjes die nog ergens een paar onbemeste hooilandjes hebben liggen zullen er binnen afzienbare tijd mee ophouden en hun land verkopen aan de naburige grootgrondbezitter. Helaas, orchideeën, jullie tijd zit erop. Of zijn deze laatste pareltjes al opgekocht door Natuurmonumenten?

Toch lijkt er op meerdere punten (zijdelings) wel degelijk aandacht voor natuur te zijn. Het verschil in inzicht heeft dus grotendeels te maken met inschattingen van hoe het regeerakkoord in praktijk zal worden gebracht. Een optimist (en zeker een coalitie-politicus) ziet genoeg handvatten voor verbetering, een pessimist ziet al een sombere bui hangen. De tijd zal leren wie gelijk krijgt. Laten we hopen dat het dan nog niet te laat zal zijn voor de vele bedreigde planten en dieren die ons land nu rijk is.